Władysław Pusłowski był właścicielem Dóbr Kwaśniowa przez krótki okres (lata 1850 – 1853). Sprawa miała swój początek w Warszawie w dniu 02/14.07.1848 roku, gdzie przed pisarzem aktowym Józefem Noskowskim Franciszek Gostkowski zamieszkały w Warszawie drogą cesji odstąpił Władysławowi Pusłowskiemu sumę własną wynoszącą 154.574 złp. 1 gr., czyli 23.186 r.s. 10½ kop., wynikającą z kontraktu kupna-sprzedaży Dóbr Kwaśniowa zawartego z Traugottem Knaut wraz z wszelkimi procentami, prawami i obowiązkami za umówioną walutę. W związku z niewywiązywaniem się Traugotta Knaut z realizacji płatności zgonie z kontraktem, Władysław Pusłowski doprowadził do zajęcia komorniczego dóbr, a następnie sam został ich właścicielem. Najpierw w dniu 14/26.11.1850 roku w wyniku odbytej w Kielcach licytacji, został tymczasowym właścicielem tych dóbr, które nabył za sumę 31 600 r.s. Suma ta stanowiła 2/3 kwoty szacunkowej (316.000 złp., czyli 47.400 r.s.) i była oferowana przez Pusłowskiego w przypadku braku oferentów na licytacji w drodze przymusowego wywłaszczenia. Po kilkukrotnej licytacji w Trybunale Cywilnym Guberni Radomskiej w Kielcach ostatecznie w dniu 30.12.1852/11.01.1853 roku dobra zostały nabyte przez Władysława Pusłowskiego za sumę 36.589 r.s. 85 kop. Pusłowski spełniając warunki licytacji przyjął resztę pożyczki Towarzystwa Kredytowego z dóbr tych niespłaconej, potrącił kapitał odpowiadający opłacie dla kościoła w Chechle oraz złożył na rzecz sukcesorów Kwiatkowskich kapitał z procentem do Banku Polskiego, a resztę skonsolidował ze swoimi wierzytelnościami na tych dobrach zahipotekowanymi, które jednak nie były w całości zaspokojone. Najprawdopodobniej bywał tutaj sporadycznie i z daleka poprzez administratorów obserwował życie swojej posiadłości, nie przejawiając jednak większej aktywności w jej rozwoju i przywróceniu dawnej świetności. W okresie tym przebywał głównie w Warszawie, zajmował się swoimi włościami na Litwie oraz jeździł często za granicę,  gdzie również prowadził własne interesy (Francja). Z pisma Naczelnika Powiatu Olkuskiego z dnia 06/18.01.1861 r. wynika, że przez cały ten okres w Dobrach Kwaśniów mieszkał i nimi zarządzał Traugott Knaut, pomimo zmian zachodzących w wykazie hipotecznym. Pusłowscy byli rodziną, których styl życia plasował w kręgu arystokratyczno-ziemiańskiej inteligencji. Ze względu na rolę jaką odegrała ta rodzina w dziejach naszej Ojczyzny, warto bliżej poznać przynajmniej zgrubnie historię i dzieje tego rodu.
     Pusłowscy pochodzili z Litwy i tu posiadali swoje główne włości. Rodzina ta pierwotnie zwana była jako Pousleyskiemi, Pousłowskiemi, Posłowskiemi czy Puzłowskiemi używała przydomku Mongud. Jedna linia tej rodziny otrzymała tytuł hrabiowski rzymski od papieża Piusa IX w dniu 04.06.1869 roku, zaś tytuł hrabiowski papieski w 1871 roku, również od tego papieża. Z pierwszymi śladami tej rodziny spotykamy się w majątku Pieski (zwane również Piaski – dzisiejsza Białoruś, miejscowość Piaski Stare, obwód Brześć, rejon Bereza) położonym nad jeziorem Czarnym w pobliżu Berezy Kartuskiej. Pierwsza wzmianka o tutejszych dobrach pochodzi z 1503 roku. W tym roku król Aleksander Jagiellończyk nadał je jednemu z zaufanych dworzan, staroście starodubowskiemu Dymitrowi Kijaninowi, jako rekompensatę za stracone w czasie wojny z Moskwą w latach 1499 – 1503 starostwo starodubowskie. Ród Kijaninów wkrótce jednak wymarł, a Piaski były dziedziczone po kądzieli. Najpierw dobra te przejęła jego córka, zamężna za niejakim Suchodolskim. Po niej zaś dziedziczyły je wspólnie trzy jej córki, noszące po mężach nazwiska: Olszewska, Rogińska i Syruciowa. Córka tej ostatniej, Barbara, wyszła za mąż za Jakuba Pusłowskiego (1572 – 1638) herbu Szeliga, podstolego rzeczyckiego i starostę okszatyńskiego i wniosła mu w wianie 2/3 majątku, jedną część po rodzicach, a drugą po wuju, Eliaszu Olszewskim, który nie mając dzieci, zapisał jej w testamencie swoją 1/3 część Piesków. Potem Jakub Pusłowski odkupił jeszcze od Rogińskich pozostałą część i dzięki temu Pieski stały się ponownie własnością jednej rodziny i pozostawały w ich władaniu aż do 1939 roku. Prawdopodobnie Jakub pędził żywot poczciwego hreczkosieja, z wyjątkiem lat 1609-1619 gdy był wojownikiem, biorąc udział w 1617 roku w wyprawie na Moskwę pod wodzą hetmana Jana Karola Chodkiewicza. Był także odpowiedzialny za zaopatrzenie w owies królewskich koni, co dało mu tytuł „królewskiego owiesnego”. Samuel Pusłowski (? – 1669) był dziekanem łowickim. Bartosz Ambroży Pusłowski (? – 1706) był dr teologii, przeorem OO. Dominikanów trockich, a potem wileńskich. Początek rodowej potędze Pusłowskich położył wnuk Jakuba, Kazimierz Michał Pusłowski Mongud (? – 1696) – spokrewniony z Wiśniowieckimi i Sobieskimi. Był on panem na Pieskach, Mokrowie, Gaju i części Ponsleju, tenutariuszem na Żukowie w kijowskim i właścicielem leśnictwa puńskiego. W 1676 roku był podstolim rzeczyckim, a następnie porucznikiem litewskiej roty husarskiej. W latach 1651 -73 był on wojownikiem. Od 1675 roku był chorążym pińskim litewskiej husarii, następnie pułkownikiem huzarów Jego Królewskiej Mości, a w latach 80-tych XVII w. pełnił obowiązki regimentarza większych związków litewskiej kawalerii. Ponadto był deputatem do Trybunału Litewskiego, pełnomocnikiem hetmana Kazimierza Sapiehy na sejmy i sejmiki. Był człowiekiem bardziej rzutkim, który za poniesione zasługi otrzymał liczne nadania królewskie i tym samym znacznie pomnożył odziedziczony majątek. W dniu 29.01.1662 roku zaślubił Katarzynę z Makowieckich h. Pomian ( ? – 1700), córkę Michała wojskiego starodubowskiego i Zofii z Koryznów herbu własnego. Zmarł w 1696 roku w Gaju. Jego synem był Józef Dominik Pusłowski (ok.1665 – 26.01.1741). Był on panem na Pieskach, Gaju i Mokrowie, podstolim rzeczyckim oraz oficerem wojsk pruskich. W dniu 26.11.1721 roku poślubił on Annę z Olszewskich h. Lis, córkę Franciszka skarbnika liwskiego i Anieli z Rodziewiczów h. Łuk Napięty. Zmarł w 1741 roku w Gaju. Największy rozkwit rodzina Pusłowskich zawdzięcza synowi Józefa Dominika, a wnukowi Kazimierza Michała – Franciszkowi Pusłowskiemu. Franciszek Pusłowski (1730 – 06.08.1799) był podstolim rzeczyckim, panem na Pieskach oraz szambelanem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, zaprzyjaźnionym z Ludwikiem Kościuszko (ojcem Tadeusza). Prowadził prawdziwie wielkopańskie życie z wystawnymi przyjęciami dla nie byle jakich gości. Był on żonaty najpierw z Franciszką Anną z Massalskich herbu własnego (? – 1754), zaś 2-gą jego żoną była Salomea z Konopnicy Grabowska h. Oksza (? – 12.12.1796), córka Wojciecha horodniczego brzesko – litewskiego i Krystyny ze Śliżniów h. własnego, podkomorzanki litewskiej, starościanki krewskiej i  wiszniowskiej. Zmarł 06.08.1799 roku w Pieskach. Pozostawił po sobie liczne potomstwo.
Z pierwszej żony jego potomkiem był Eryk Karol Pusłowski. Eryk Karol Pusłowski h. Szeliga (1753 – ?) był majorem wojsk polskich w 1792 roku, panem na Zubaczu, w 1825 roku był Exdywizorem Sądu Taxatorskiego Exdywizorskiego Guberni Litewsko-Grodzieńskiej. Żonaty najpierw z N. Chrzanowską z którą miał syna Jana, zaś drugą żoną Eryka Karola była Rozalia z Giermanów i z tego związku zrodzeni zostali syn Paweł oraz córka Józefa (ur. 18.02.1797 Krzywica, par. Janów). Paweł Antoni Pusłowski (chrz. 18.01.1789 Brześć – zm. 29.05.1840 Brześć) poprzez związek małżeński z Rozalią zd. Ponikwicką został ojcem syna Tytusa oraz dwóch córek Franciszki i Anny. Franciszka Pusłowska (1830 – ?) wyszła za mąż za N. Bykowskiego. Tytus Ludwik Karol Paweł Pusłowski (ur. 28.08.1831 – zm. 05.07.1889 Gwoźnica) zawarł związek małżeński z Pauliną Zienkowicz (08.11.1858 Brześć), córką Pawła i Marii zd. Ponikwicką. Ze związku tego zrodzony został syn Zbigniew Hugo i córka Maria Regina. Zbigniew Hugo Pusłowski (ur. 01.04.1864 Zubacz – zm. 24.11.1918 Planta) wraz ze swoją żoną Marią Pauliną byli rodzicami Witolda, Stanisława, Władysława (ur. 07.01.1903 – zm. 13.01.1973) i Janiny. Witold Pusłowski (ur. 1894 – zm. 01.04.1944 Lublin) był redaktorem tygodnika „Kresy Wschodnie” w 1928 roku, wiceprezesem zarządu gdańskiego Centralnego Związku Kupców Podróżujących i Przedstawicieli Handlowych oraz członkiem komisji prasowej tegoż zarządu w 1933 roku, zaś od 1934 roku dyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni. Stanisław Pusłowski (1900 – 1959). Z wyroku polowego sądu wojennego przy cesarsko-niemieckim urzędzie gubernialnym w Warszawie dowiadujemy się, że w dniu 26.02.1916 roku za współudział w zabronionych demonstracjach ulicznych Stanisław Pusłowski, uczeń wyższej szkoły handlowej, skazany został na 8 miesięcy więzienia. Natomiast drugi syn Eryka Karola Pusłowskiego Jan Pusłowski h. Szeliga (? – 25.08.1874) był sędzią i dziedzicem w Guberni Mińskiej. Zmarł 25.08.1874 roku w dobrach Sienna w powiecie nowogrodzkim, w tejże guberni. Jego pierwszą żoną jego była Anna Teresa Józefa Giełgud h. Działosza (1797 – ?). Po śmierci pierwszej małżonki poślubił Ewelinę Obuchowiczównę (? – 31.05.1880), która wniosła w posagu piękne dobra ziemskie położone nad Niemnem w Nowogródzkim. Główny folwark nosił nazwę Sienna, gdzie to przeprowadził się Jan Pusłowski. Z pierwszego małżeństwa miał syna Stanisława oraz dwie córki. Jedną z nich była Karolina Katarzyna Konstancja Pusłowska h. Szeliga (04.11.1836 Wilno – ?). Stanisław Pusłowski h. Szeliga (ok. 1820 – między 10.02-10.03.1905) – był szambelanem, sztabs-rotmistrzem w 1879 roku oraz marszałkiem szlachty powiatu kowieńskiego (wybrany w listopadzie 1880 roku). W dniu 25.03.1881 roku wybrany został członkiem wydziału drugiego Wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności. Brał udział jako przedstawiciel guberni suwalskiej w uroczystościach Świętej Koronacji Ich Cesarskiej Mości Najjaśniejszych Państwa w dniu 06.06.1883 roku oraz w maju 1896 roku, zaś od czerwca 1884 roku był przedstawicielem stanów w izbie sądowej wileńskiej. Ok. 1850 roku poślubił Maryę z Godlewskich h. Gozdawa (ok. 1830 – ?), córkę Józefa i Maryi z Wolmerów z którą miał córkę Marię Pusłowską h. Szeliga (ok.1860 – 29.11.1939) (w 1887 roku poślubiła Aleksandra hr. Tyszkiewicza-Łohojskiego h. Leliwa. Natomiast z drugiego małżeństwa Jan Pusłowski doczekał się syna Adama oraz córki Anny Pusłowskiej (1830 – 16.08.1856 Warszawa).
Adam Pusłowski h. Szeliga (? – 26.06.1863). Był bardzo zdolnym młodzieńcem. Po kończeniu gimnazjum rozpoczął studia na uniwersytecie w Krakowie. Zaraz po rozpoczęciu studiów wybuchło powstanie styczniowe i Adam powrócił do Nowogródka wstępując do Partii Nowogródzkiej. W trzeci dzień Świąt Wielkanocnych 1863 roku wraz z grupą młodzieży udał się lasem Nalibockim do Derewnej, gdzie miał na nich czekać dowódca Konstanty Doboszyński oraz miała być dostarczona im broń. Nie zastawszy jednak dowódcy wieczorem wyruszyli w drogę powrotną przez puszczę. Tutaj natknęli się na Moskali, zaś sam Adam Pusłowski zaplątawszy się wśród suchych gałęzi upadł i został pojmany przez wojska rosyjskie. Po kilku miesiącach przetrzymywania został przywiązany go do słupa i rozstrzelany na rozkaz telegraficzny Murawjewa bez sądu w rejonie zaułka zwanego Słonimskim w Nowogródku. Ciało jego zakopane w miejscu rozstrzelania zostało wykradzione przez jego ojca i przechowywano je w podziemiach zniszczonej fary nowogródzkiej. Zgodnie z życzeniem jego matki Eweliny, po jej śmierci w 1880 roku, w jednej trumnie z matką pochowano je we wspólnej mogile w pobliżu domu mieszkalnego w Siennej.
Z kolei Franciszek Pusłowski z drugą żoną miał 3 córki i 6 synów. Córka Joanna Helena Pusłowska h. Szeliga (ok. 1760 – ?) wyszła za mąż za Michała Borejszę h. Wadwicz, kolejna córka Eleonora Pusłowska h. Szeliga (ok. 1760 – ?) poślubiła N. Rodziewicza, zaś Anna Pusłowska h. Szeliga (ok. 1760 – ?) została żoną  Kazimierza Szemiota (mieszkali we dworze Lachowice, parafii drohiczyńskiej, w powiecie kobryńskim) . Natomiast synami jego byli:
– Onufry Pusłowski h. Szeliga (ok. 1760 – ?).
– Karol Pusłowski h. Szeliga (ok. 1760 – ?).
– Józef Pusłowski h. Szeliga (ok. 1760 – 1800) – z żoną N. Chmara miał 2 córki.
– Stefan Marceli Pusłowski h. Szeliga (ok. 1760 – 31.07.1832) –  w latach 1789 – 1795 był przeorem Kartuzów w Berezie, a potem prałatem katedry wileńskiej.
– oraz Brunon Antoni Pusłowski h. Szeliga (ok. 1768 – 1832) – był podkomorzym prużańskim, żonatym z Karoliną Narbutt h. Trąby (ok. 1790 – 1878 r. Paryż) , z którą miał synów Szczęsnego i Felixa. Felix Franciszek Walezyan Pusłowski (1814 – ?) posiadał majątki Horodeczne i Lewoszki w Prużańskim powiecie oraz Wołczyn w powiecie Brzeskim. Decyzją Komisji Likwidacyjnej Guberni Grodzieńskiej z dnia 09.06.1834 roku majątki te zalecono skonfiskować po zaliczeniu Felixa do „1-go i 2-go rzędu buntowników” za udział w Powstaniu Listopadowym. W dniu 07.05.1855 roku został Członkiem Towarzystwa Resursy Kupieckiej. Felix był żonaty z Józefą z Boreyszów Pusłowską h. Wadwicz (1827 – 11.1873), córką Pawła marszałka szlachty guberni grodzieńskiej i Marcyanny z hrabiów Krasickich h. Rogala – ślub 06.07.1859 r. w Warszawie. Józefa zmarła w listopadzie 1873 roku w trakcie ich pobytu w Tuluzie we Francji. Z małżeństwa tego zrodzona została córka Marya Eugenia Viktorina Pusłowska h. Szeliga (1860 – 1924), która w dniu 29.07/11.08.1900 r. poślubiła Włodzimierza Tomasza Marcelego hr. Grabowskiego z Grabówki h. Ciołek (18.09.1863 – ?).
     Nas najbardziej interesuje linia rozpoczęta przez ostatniego syna Franciszka Pusłowskiego – Wojciecha Pusłowskiego. Wojciech Jan Pusłowski (21.06.1762 – 03.03.1833 Szydłowice) był rosyjskim tajnym radcą, Rzeczywistym Radcą Stanu, ministrem skarbu Królestwa Polskiego, posłem słonimskim na Sejm Czteroletni, marszałkiem szlachty powiatu słonimskiego (1816 r.), następcą szambelana Józefa, kawalerem orderu Św. Anny 1-ej klasy oraz działaczem gospodarczym, zdolnym finansistą i ekonomistą. W dniu 02.04.1832 roku wybrany został Prezesem Towarzystwa Wileńskiego Dobroczynności. Był właścicielem rozległych włości w Chomsku z przyległościami, Pieskach z przyległościami, Niwach Dużych, Sowinie, Hoszczewie, Dziewiątkowicach Starych, Synkowiczach z Beczną, Kossowie Poleskim vel Mereczowszczyźnie z przyległościami, Sznlakach, Maryampolu, Ukropnej, Suchej, Kuczkuryszkach, Pnksztanach, Rekanciszkach, Żyżmorach, Wielonie, Beyzagorze, Tauroginach, Wiżunach, Lipniszkach, Geranonach, Dworzyszczach, Trokielach, Swisłoczy, Zarubiczach, Kwasówce, Kużyliczynie, Zapolu, Dobrej Woli, Pasiecznej, Telechanach z przyległościami, Siennie, przedmieściu Antokol w Wilnie na Litwie, w połowie Chmielowa w Królestwie Polskim i w innych miejscach. W 1803 roku kupił od Brzostowskich majątek Szydłowice, koło Słonima. Mieszkał stale w Szydłowicach pod Słonimem, z których uczynił znaczący ośrodek przemysłowy, nazwany później Albertynem, a w Pieskach, przekazanych Franciszkowi, jednemu z pięciu swoich synów, bywał tylko przy specjalnych okazjach. Zbudował jednak w pobliskim Olszewie kościół, w którego podziemiach spoczął po śmierci jego szwagier, ks. Ksawery Drucki-Lubecki, minister skarbu Królestwa Polskiego w latach 1821-30. Prochy zmarłego w 1846 roku przywiozła z Petersburga jego córka Genowefa, żona Władysława Pusłowskiego. Po zakupie Szydłowic Wojciech Pusłowski bardzo szybko przeistoczył się z ziemianina w przemysłowca. Jego ekonomiczne zdolności uczyniły zeń „króla Midasa” – do czego by się nie dotknął, natychmiast czerpał z tego duże zyski. W czasie wojen Rosji z Francją dostarczał zboże do magazynów rosyjskich, co przyniosło mu wielkie zyski. Istniejąca już wcześniej mała, XVII-wieczna papiernia, stała się zaczątkiem wielkiego – jak na owe czasy – kompleksu przemysłowego. W szybkim tempie powstało obok niej kilkanaście fabryczek produkujących sukno, jedwab, zapałki, smołę, gwoździe, papier, tekturę, dywany. Zbudowano też odlewnię żeliwa, cegielnię, tartak i młyn oraz przyfabryczne osiedle i zajazd. W 1812 roku kupił od Eliasza Bezborodko dobra Gieranony, które po jego śmierci nabył od jego synów w 1849 roku Samuel Łaniewski – Wołk. W początku XIX wieku Wojciech Pusłowski nabył dobra Dworzyszcze wraz z Trokielami od Stefana Niezabyrowskiego, podkomorzego nowogródzkiego. Następnie w dniu 04.08.1811 roku sprzedał je Antoniemu Narkiewiczowi, kapitanowi wojsk polskich. Ponieważ jednak Narkiewicz ani spadkobiercy jego żadnych opłat na rzecz Komisji Edukacyjnej nie uiszczali, Senat Rządzący w 1821 roku nakazał zwrot tych dóbr Pusłowskiemu, który na pokrycie zaległości wpłacił 17.02.1822 roku do Komisji Edukacyjnej 33.817 rubli srebrem. U schyłku życia w jego majątkach zamieszkiwało ok. 40 000 osób obojga płci. Po śmierci Wojciecha Pusłowskiego, synowie jego sprzedali Dworzyszcze z Trokielami jako dobra pojezuickie Aleksandrowi Wolskiemu. W 1799 roku Wojciech Pusłowski poślubił Józefę Agnieszkę Franciszkę ks. Drucką-Lubecką h. Druck (19.04.1776 – 13.09.1830 Karlsbad) (siostrę księcia Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, córkę ks. Franciszka Ksawerego, marszałka i kasztelana pińskiego i Genowefy z Olizarów h. Chorągwie, stolnikówny kijowskiej i starościanki ostrowieckiej), z którą miał 2 córki i 5 synów. Córkami jego były: Martyna Genowefa Ewa Pusłowska h. Szeliga (chrz. 20.10.1802 Słonim – 19.09.1827) – żona Adolfa Rudolfa Tyzenhauz h. Bawół, z którym miała 3 córki (Ermancja Ermania Maria, Józefa i Elfryda) oraz Maryanna Teresa Pusłowska h. Szeliga (ur. 28.01.1805 Słonim – 1808). Natomiast synami byli kolejno: Adam Józef Franciszek Pusłowski, Jan Władysław Adam Pusłowski, Adam Tytus Alexandr Pusłowski, Romigi Franciszek Adam hr. Pusłowski, Wincenty Adam hr. Pusłowski (chrz. 22.07.1810 Słonim – ?) oraz Wandalin hr. Pusłowski. Zmarł w miejscowości Szydłowice.

     I. Adam Józef Franciszek Pusłowski (chrz. 08.03.1800 Słonim – 15.08.1859 Warszawa). Pełnił on służbę dyplomatyczną w rosyjskiej ambasadzie w Paryżu. W 1846 roku został wybrany Marszałkiem Szlachty Guberni Wileńskiej, ponownie na to stanowisko został wybrany i zatwierdzony Rozkazem Cesarskim w lipcu 1852 roku. Funkcję tą sprawował do 1855 roku. Wcześnie, również przez 9 lat, sprawował funkcję Marszałka Szlachty Guberni Grodzieńskiej. W dniu 06.12.1847 roku będąc Rządcą Kolegialnym w Wydziale Służby Cywilnej został podniesiony przez Rozkaz dzienny Cesarski do rangi Rządcy Stanu. W dniu 22.06/04.07.1850 roku Ukazem Cesarskim mianowany został do Kantoru Dworu (sprawował wtedy funkcję Szambelana Dworu Cesarskiego), zaś Rozkazem dziennym Cesarskim z dniem 01.06.1852 roku podniesiony został do rangi Rzeczywistego Rządcy Stanu. Najwyższym rozkazem z dnia 03/13.02.1848 roku został odznaczony orderem Św. Włodzimierza 4-ej klasy, zaś Najwyższym Dyplomem z dnia 12.03.1855 roku mianowany został Kawalerem Cesarsko – Królewskiego Orderu Św. Stanisława 1-ej klasy. W 1855 roku sprawował funkcję Kamerjunkra, czyli młodszego szambelana Dworu Jego Cesarskiej Mości. W dniu 15.03.1852 roku wybrany został prezesem Wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności mieszczącym się w Wilnie przy ulicy Wileńskiej. Przy gmachu towarzystwa znajdowała się piękna i obszerna kaplica fundacji rodziny Pusłowskich. Odziedziczył majątek Pieski koło Berezy Kartuskiej z pięknym klasycystycznym pałacem. Rzadko pojawiał się w Pieskach, kiedy jednak zjawiał się w swoim majątku, wydawał huczne przyjęcia. W 1843 roku podczas jednej z takich biesiad doszło – przez nieuwagę służby przygotowującej gorący krupnik litewski – do wybuchu spirytusu i pożaru, który strawił kompletnie pałac. Franciszek Pusłowski obiecał odbudować pałac, ale w rzeczywistości przebudował tylko dawną stajnię, upodabniając ją do dworu, w którym mieszkał podczas krótkich pobytów w Pieskach. W dniu 04.04.1856 roku został Członkiem Towarzystwa Resursy Kupieckiej. Rozkazem dziennym cesarskim z dnia 20.08.1856 roku został na własną prośbę zwolniony ze służby. Najprawdopodobniej pozostał kawalerem.

     II. Adam Tytus Alexander Pusłowski (ur. 24.12.1803 – 05.03.1854 Paryż). Urodził się w Pieskach w powiecie słonimskim. W sierpniu 1819 roku zdał egzamin dojrzałości przed członkami Komisji Rządowej Wyznań i Oświecenia w Konwikcie XX. Pijarów na Żoliborzu. Był huzarem w carskim pułku aleksandryjskim; odszedł ze służby w stopniu korneta (młodszy oficer jazdy). Otrzymał od ojca majątek Planta, którym władał do wybuchu Powstania Listopadowego. Podczas powstania został naczelnikiem powstania na Ziemi Pińskiej. W lipcu 1831 zgromadził w swoim majątku kilkuset ochotników, z którymi wyruszył następnie (pod koniec lipca) na zachód. Jego oddział, składał się głównie z chłopów i drobnej szlachty. Po dotarciu do jednej z siedzib rodowych Pusłowskich (do Chomska) jego szeregi zwiększyły się do 1000 osób, min. o robotników z fabryki sukna w Chomsku oraz kilku księży i uczniów Liceum Krzemienieckiego. Oddział Pusłowskiego stoczył na początku sierpnia bitwę z wojskami rosyjskimi i zajął Drohiczyn Poleski. Rosjanie skierowali przeciwko powstańcom pińskim konnicę płk. Ilińskiego (z Kobrynia). Bitwa stoczona 8 sierpnia 1831 roku stanowiła kulminację pińskiego powstania. Oddział Pusłowskiego poniósł w niej klęskę (ok. 400 powstańców zginęło lub zostało rannych; 87 trafiło do niewoli). Ranny Pusłowski zdołał uciec na Wołyń, a następnie po klęsce powstania wyemigrował do Paryża, gdzie wstąpił do Komitetu Narodowego Polskiego. Decyzją Komisji Likwidacyjnej Guberni Grodzieńskiej z dnia 09.06.1834 roku został zaliczony do „1-go i 2-go rzędu buntowników”, których majątki zalecono skonfiskować (majątki miał w Guberni Mińskiej). Nie uzyskawszy zgody władz rosyjskich na powrót do kraju, uznany został za przestępcę i osiadł we Francji. Jego ojciec, dla utrzymania prawa dziedziczenia po nim majątku przez braci, pozbawił go wszelkich praw spadkowych i własnościowych. Decyzja ta zatwierdzona została przez Senat Cesarstwa Rosyjskiego. Zmarł w Paryżu i pochowany został na cmentarzu Pere-Lachaise.

     III. Romigi Franciszek Adam hr. Pusłowski (ur. 20.09.1806 – 09.01.1874). Urodził się w Pieskach, parafia Olszniewo w powiecie słonimskim (ochrzczony 22.09. 1806 roku w Słonimie). Był kolekcjonerem dzieł sztuki, działaczem filantropijnym. Zrezygnował z dziedziczenia części ojcowskiego majątku i poświęcił się pracy naukowej. Po ukończeniu Collegium Nobilium, zakładu utrzymywanego przez ks. Pijarów na Żoliborzu w Warszawie, dużo podróżował, zwiedzał Niemcy, Anglię, Francję i Włochy. W Paryżu przez kilka miesięcy słuchał wykładów z zakresu chemii w francuskim kolegium. W domu w Alejach Ujazdowskich 16 (nabytym w latach trzydziestych) urządził pracownię chemiczną, do której wyposażenie sprowadził z Paryża. Udostępniał ją młodzieży, m. in. studentom chemii Szkoły Głównej Warszawskiej, gdy zaś powstało Towarzystwo Rolnicze oddał mu cały kosztowny zapas sprzętów i materiałów tego zakładu. W latach trzydziestych był marszałkiem szlachty pow. słonimskiego (z tym tytułem występuje w r. 1834, w spisie Juliana Szczuki pominięty). Przy rozdziale ojcowskiego majątku Ksawery wyłączył się z posiadania nieruchomości ze względu na słabowite zdrowie, które nie pozwalało mu oddać się gospodarstwu wiejskiemu. Z drugiej jednak strony czuł potrzebę spędzania pory letniej w oddaleniu od zimowego siedliska w mieście. W roku 1849 odkupił od Michała Hieronima Radziwiłła podwarszawski pałac w Królikarni wraz z przyległymi terenami. W pałacu urządził wspaniałą letnią rezydencję, a wnętrza wyposażył z dużym smakiem. Znajdowała się w nim cenna biblioteka, licząca kilka tysięcy woluminów, oraz kolekcje gobelinów, brązów, marmurów, rycin i obrazów, wśród których były wybitne dzieła sztuki. Powiększał zarówno zbiory biblioteczne, jak i kolekcje, czyniąc zakupy w kraju i zagranicą. W 1855 roku nabył w Paryżu pulpit i klęcznik po Wiktorze Hugo. W 1879 roku Królikarnia spłonęła, a dokonana przez Pusłowskich odbudowa była jednym z pionierskich dokonań w dziejach polskiego konserwatorstwa. Po jego śmierci Królikarnię odziedziczył jego młodszy brat Wandalin. W 1851 roku ofiaruje 18 mórg gruntu w Warszawie oraz środki finansowe dla Instytutu Moralnej Poprawy Dzieci, zaś 25.11.1862 roku wchodzi do utworzonej rady opiekuńczej Instytutu. Od 1853 roku angażuje się w organizację i działalność Wyścigów konnych i Wystawy zwierząt gospodarskich w Warszawie. Dysponował wielkim majątkiem odziedziczonym po ojcu. W 1856 roku sprzedał Edwardowi Czapskiemu dobra Wiżuny w guberni kowieńskiej, a w 1861 roku Szembekom dobra, na które składało się miasteczko powiatowe Sienno wraz z kilkunastoma przyległymi folwarkami i wioskami (gub. mohilowska). Wraz ze swoim bratem Władysławem oraz z Aleksandrem Przeździeckim i Aleksandrem Wambachem był współwłaścicielem Hotelu Europejskiego w Warszawie, wybudowanego w 1856 roku (uroczysta inauguracja w dniu 18.12.1856 r.). Hotel ten pozostał własnością rodziny Pusłowskich i Przeździeckich aż do pierwszej wojny światowej. W maju 1876 roku Dyrekcja Towarzystwa Kredytowego m. Warszawy udzieliła pożyczkę na tą nieruchomość (Hotel Europejski) należącą do braci hr. Przeździeckich i braci hr. Pusłowskich na kwotę 200 000 rubli. Była to najwyższa z pożyczek, jakie udzielono na nieruchomość miejską. W dniu 12/24.03.1834 roku poślubił w St. Petersburgu swoją siostrą cioteczną Julię ks. Drucką-Lubecką h. Druck (1811 – 18.04.1888), z którą nie miał dzieci. W dniu 08.02.1851 roku przez rozporządzenie Komisji Rządowej został mianowany Członkiem Rady Szczegółowej Instytutu Moralnie Zaniedbanych Dzieci w Zarządzie Zakładów Dobroczynnych (w 1861 roku był Prezesem Rady Głównej Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych) . W 1851 roku wraz z żoną przekazali część zabudowań gospodarczych Królikarni na potrzeby Instytutu Moralnie Zaniedbanych Dzieci. Równocześnie zapisał tej instytucji fundusz dający procentu 6 000 rb. rocznie oraz darował 49 morgów magdeburskich ziemi, aby wychowankowie Instytutu mogli się kształcić praktycznie w zajęciach rolniczych i ogrodniczych. Ponieważ darowana Instytutowi siedziba okazała się niewygodna, Ksawery Franciszek współuczestniczył w kosztach wzniesienia nowego gmachu na Wierzbnie, do którego Instytut przeniósł się w 1862 roku (w 1861 roku ofiarował na ten cel 100 000 złotych polskich). Teren ofiarowany Instytutowi na potrzeby rolniczo-ogrodnicze, nazwany został od imienia ofiarodawcy Ksawerowem. Nazwa ta przetrwała do dziś w postaci nazwy ulicy i części dzielnicy Mokotów. Od 1846 roku zaczął działać w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, którego w  latach 1853–57 oraz 1857-60 był wiceprezesem (złożył rezygnację 11.12.1859 roku po śmierci dwóch braci), zaś w latach 1862–64 (27.12.1864 roku rezygnacja na własną prośbę) i 1867–69 prezesem. W 1869 roku swoim kosztem sprowadził z zagranicy czcionki wypukłe w celu drukowania książek dla ociemniałych przez towarzystwo. W latach 1853-56 głównie z jego funduszów został wzniesiony kościół Narodzenia NMP we wsi Mokotowie (dziś kościół św. Michała Archanioła przy ul. Puławskiej w Warszawie). Był prezesem komitetu budowy kościoła. Oprócz pokrycia znacznej części kosztów budowy świątyni przeznaczył także wieczysty fundusz po 300 rubli srebrnych rocznie na utrzymanie stałego kapelana. W 1865 roku wybudował własnym sumptem dużą kaplicę na terenie parku w Królikarni. Kaplica miała bogaty wystrój, w ołtarzu głównym znajdował się obraz Józefa Simmlera. W 1858 roku wsparł kwotą 150 rubli srebrnych restaurację kościoła i klasztoru opactwa w Lędzie, zaś w 1860 roku ofiarował kwotę 300 rubli srebrnych budowę kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP przy placu Grzybowskim w Warszawie oraz 100 złotych reńskich na odnowę kościoła św. Idziego w Krakowie. W dniu 18.10.1853 roku został Członkiem Towarzystwa Resursy Kupieckiej, zaś w 1859 roku był członkiem Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskim. Ukazem Cesarskim z dnia 12.09.1856 roku mianowany został Kamerjunkrem Dworu Cesarskiego. W dniu 07.02.1862 roku wraz z Janem Blochem, Leopoldem Kronenbergiem, Ludwikiem Natansonem i innymi był współzałożycielem „Spółki cywilnej budowy domów dla rzemieślników i robotników Warszawskich”. Ksawery Franciszek był szambelanem dworu rosyjskiego, a w 1871 roku papież Pius IX nadał mu (i jego bratu Wandalinowi) tytuł hrabiego rzymskiego. W dniu 25.10.1872 roku wszedł do grona członków honorowych Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych. Zmarł 28.12.1873/09.01.1874 roku w Warszawie i pochowany został w podziemiach warszawskiego kościoła św. Aleksandra. Przed własną śmiercią zapisał znaczną część swego majątku, dochodzącą do pół miliona rubli na cele dobroczynne. Życie Ksawerego Pusłowskiego było pasmem religijnych i obywatelskich uczynków, godnych do naśladowania dla potomnych. Trwające blisko 40 lat pożycie małżeńskie z Julią było zaś przykładem zgody, zacności w pożyciu, jednakowego myślenia i obopólnej miłości.

     IV. Wandalin hr. Pusłowski (1816 – 06.07.1884). Urodził się w Pieskach. Z zamiłowania był kolekcjonerem sztuki i numizmatykiem, interesował się również architekturą i archeologią. Stał się posiadaczem majątku Kossów Poleski vel Mereczowszczyzna z przyległościami Swisłocza i Piaseczna w guberni grodzieńskiej. Z jego inicjatywy w Kossowie Poleskim w powiecie słonimskim, będącym centralnym ośrodkiem dóbr Pusłowskich na Litwie, powstał w 1838 roku neogotycki, monumentalny pałac utrzymany w stylu zamków angielskich projektu Franciszka Jaszczołda. Konkretnie powstał on w majątku Mereczowszczyzna, czyli w miejscu urodzenia Tadeusz Kościuszki. Drewniany dom w którym urodził się Kościuszko wkomponowany został w park otaczający pałac i otoczony został klombami drzew i krzewów. Pod koniec jego życia majątek Kossowska wraz z folwarkiem Mereczowszczyzna na licytacji nabył Zarząd apanażów Cesarskich. Zbudował fabrykę sukna w Chomsku, której był właścicielem.  Na mocy Ukazu Cesarskiego do Głównozarządzającego Wydziałem Dróg komunikacyj i gmachów publicznych z dnia 29.05.1835 roku został podniesiony z chorążego korpusu inżynierów Dróg komunikacyj do rangi podporucznika. Rozkazem dziennym Cesarskim z dnia 20.11.1835 roku zostaje „uwolniony” ze służby z „powodu domowych interesów”, zaś całkowicie zwolniony ze służby i zdjęty z etatu zostaje w marcu 1853 roku. Na mocy najwyższego Reskryptu z dnia 20.11.1857 roku wybrany został z Guberni Grodzieńskiej na Członka i Kandydata do Komitetów „dla ułożenia ustawy, dotyczącej urządzenia bytu włościan obywatelskich”. W 1861 roku był członkiem Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych w Warszawie, zaś 25.11.1862 roku wchodzi do utworzonej rady opiekuńczej Instytutu Moralnej Poprawy Dzieci. W dniu 02.04.1870 roku został przyjęty na członka protektora Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. W 1873 roku był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim, na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. W dniu 13/25.11.1877 roku wszedł do Komitetu opieki nad rodzinami pozostałymi po powołanych do armii czynnej wojownikach. W 1874 odziedziczył pałac Królikarnia po swym starszym bracie Ksawerym Franciszku. Pałac i większość znajdujących się w nim zbiorów zostały zniszczone przez pożar w sierpniu 1879 roku. Wandalin powierzył odbudowę pałacu architektowi Józefowi Hussowi, który zrekonstruował wypalone wnętrze z rzadkim w owych czasach pietyzmem konserwatorskim. Po ojcu odziedziczyła Królikarnię Marta z Pusłowskich Krasińska, pod koniec życia której – we wrześniu 1939 roku – pałac ze zbiorami spłonął powtórnie (został architektonicznie zrekonstruowany w 1964 roku). Pismami z dnia 27.06 i 07.07.1879 roku ofiarował Akademii Umiejętności w Krakowie 29 tomów rękopisów (większą część z autografami), listów złożonych oraz kilka dyplomów. Były to rękopisy historyczne z XVII i XVIII wieku wraz z inwentarzem i spisem szczegółowym treści obejmujące min: Testament Mieleszki z podpisem Hipacego Pocieja i Vaticinium Marchicurn – rękopis z XVII wieku. Podziękowania za te cenne dary przesłała Akademia w dniach 03 i 12.07.1879 roku. W dniu 04.11.1847 roku poślubił Jadwigę hr. Gołąbek-Jezierską h. Prus (II) i Nowina (1827 – 14.07.1901) córkę hr. Jana na Garbowie, Rykach, Starejwsi, Mąkobudach, Wyszkowie i Sobieniu Kiełczewskim, marszałka szlachty guberni lubelskiej, członka rady stanu króla polskiego, koniuszego dworu cesarza rosyjskiego i Karoliny z Jelskich h. Pielesz podkomorzanki starodubowskiej. Miał z nią syna Leona hr. Pusłowskiego h. Szeliga oraz dwie córki: Genowefę i Martę Marię.  Genowefa Maria Józefa Apolonia Ewa hr. Pusłowską h. Szeliga (1852 – 1936) w dniu 21.06/03.07.1872 roku poślubiła Adama Alfreda Gustawa hr. Broel-Plater z Broelu h. wł., właściciela dóbr Szwekszniów na Żmudzi, koniuszego dworu cesarza rosyjskiego, rzeczywistego radcy stany, marszałka szlachty guberni wileńskiej, kawalera orderu św. Włodzimierza 2 klasy. Urodziła mu 2 synów: Mariana Stefana Wandalina oraz Jerzego Floryana. Natomiast Martę Marię hr. Pusłowską h. Szeliga (1859 – 1943) była frejliną cesarskiego dworu rosyjskiego, zaś od 08/20.06.1882 roku II żoną Kazimierza hr. Korwin-Krasińskiego z Krasnego h. Ślepowron (Korwin) – właściciela dóbr Starawieś w guberni siedleckiej. Związek ten zakończył się z winy męża rozwodem udzielonym przez sąd biskupi w dniu 18.05.1900 roku. Maria Marta urodziła mu dwóch synów: Michała Kazimierza Mariana (04/16.10.1873 – 19.09.1939) oraz Franciszka Kazimierza Wandalina Ludwika (07/19.01.1887 – 12.06.1973). W 1871 roku papież Pius IX nadał Wandalinowi Pusłowskiemu (i jego bratu Ksaweremu Franciszkowi) tytuł hrabiego papieskiego. Zmarł na początku lipca 1884 roku w Paryżu i pochowany został na cmentarzu Pere-Lachaise. Syn Wandalina, Leon hr. Pusłowski h. Szeliga (? – 19.03.1894) był wytrawnym publicystą. W dniach 10/22.08 – 18/30.08.1872 roku brał udział w Międzynarodowym Kongresie Statystycznym 8 sesji w St. Petersburgu wchodząc w skład sekretariatu kongresu, zaś w dniu 11/23.08.1872 roku został mianowany na sekretarza I i III oddziału na tymże kongresie. W listopadzie 1876 roku w Stambule utworzone zostało biuro statystyczne pod dyrekcją Leona Pusłowskiego. W 1892 roku rozpoczyna korowód rozpraw sądowych, najpierw na tle nieporozumień finansowym pomiędzy hr. Ignacym Karolem Korwin-Milewskim, a Leonem Pusłowskim (w 1893 roku Pusłowski skazany został na miesiąc więzienia), następnie o znieważenie Leona Pusłowskiego (Korwin-Milewski uderzył go w twarz po rozprawie sądowej na schodach sądu), aż po szereg rozpraw wytyczonych przez Korwina-Milewskiego Franciszkowi Olszewskiemu, redaktorowi „Kuriera Warszawskiego” za defamację (krzywdzenie go i tendencyjne zarzuty) w trakcie relacji z rozpraw sądowych z Pusłowskim. Całość zakończyło dopiero w dniu 09.06.1898 roku uprawomocnienie się wyroku do skargi kasacyjnej, w której skazano redaktora Franciszka Olszewskiego na grzywnę 200 rubli i 40 dni więzienia. W końcowym okresie swego życia Leon Pusłowski zaczął sprzedawać swoje dobra (rzekomo „zgrał się w Monte Carlo”). Zmarł 19.03.1894 roku w wieku 42 lat i pochowany został kwaterze nr 4 na Starej Rosie w Wilnie. 

     V. Jan Władysław Adam Pusłowski (chrz. 12.06.1801 Słonim – 04.10.1859 Warszawa). Był marszałkiem szlachty w powiecie oszmiańskim. Sprawował gorliwie funkcje Marszałka Guberni Grodzieńskiej, za co został w dniu 16.02.1840 roku Ukazem Cesarskim mianowany kawalerem orderu Św. Anny 2 klasy. Kolejnym Ukazem Cesarskim z dnia 13.10.1844 roku otrzymał rangę Rządcy Stanu. W późniejszych latach, w 1858 roku, był Marszałkiem Szlachty Powiatu Słonimskiego. Był właścicielem posiadłości przy ulicy Nowy Świat nr 1 265 litera b w Warszawie (dzisiejszy Pałac Kossakowskich (zwany też pałacem Olejów) przy ulicy Nowy Świat 19). Właścicielem tego pałacu został w 1848 roku, zaś w latach 1849-51 przebudowano go w stylu neorenesansowym według projektu Henryka Marconiego. Wówczas budynek uzyskał jedno dodatkowe piętro, trzy oficyny, korynckie pilastry, żeliwne balkony, attykę balustradową i figury muz (Klio, Uranię, Erato i Talię), dzieło Pawła Malińskiego. W ramach przebudowy i rozbudowy budynku na sąsiedniej posesji nr 17 powstała samodzielna kamienica. W 1853 roku pałac zakupiła od niego hrabina Aleksandra z Lavalów Kossakowska. Ponadto był dziedzicem dóbr Czarkowy w powiecie stopnickim, które zakupił w 1849 roku od Aleksandry Steckiej (córki z pierwszego małżeństwa  Marii Steckiej-Morsztyn, a żony napoleońskiego generała Michała Hieronima Radziwiłła). W tym czasie w skład dóbr Czarkowy Wielkie wchodziły folwarki w Czarkowach, w Krzczonowie, w Sokolinie, w Szczytnikach, w Piasku Wielkim, w Smogorzowie oraz czternaście okolicznych wsi. Ogółem powierzchnia dóbr wynosiła 10 884 morgi, w tym w użytkowaniu włościan znajdowało się 3 917 morgów, zaś probostwa w Piasku i Sokolinie posiadały 294 morgi. Były tu trzy gorzelnie, „browar piwny”, dwanaście karczem, trzy młyny wodne, cegielnia, „wapielnia”, kopalnia gipsu „na swoje potrzeby i na sprzedaż”, kopalnia „kamienia siarkowego i wapiennego”, kopalnia torfu przy folwarku w Szczytnikach oraz kopalnia siarki („fabryka siarczana”) w Czarkowach – nieczynna z powodu zalania szybów kopalnianych wodą oraz dwa spichrze nad Wisłą niedaleko Nowego Korczyna.W skład tych dóbr wchodziła też kopalnia siarki „Opatrzność Boska”. Nabywca przyjął na siebie obowiązek „utrzymania aż do śmierci starych przy górnictwie wysłużonych emerytów w Czarkowach” w liczbie ośmiu osób, z zapewnieniem im dotychczasowego lub innego mieszkania.  Po ojcu odziedziczył większość dóbr w guberniach: wileńskiej, mińskiej, kowieńskiej i grodzieńskiej – był panem na Pieskach, Szydłowicach, Tanroginach, Telechanach, Chomsku, Kużyliczynie, Synkowiczach, Knczknryszkach, Puksztanach oraz części Antokola. Był właścicielem wielu ogromnych zakładów fabrycznych koło Słonima i Wilna (min. fabryki sukna, papieru), a także posiadaczem jednej z najlepszych winnic w Margaux  oraz zamku w Alesmes we Francji. W jego ręce przeszedł również majątek w Pieskach, ale nie kwapił się do odbudowy spalonego 1843 roku pałacu. Mieszkał głównie w Albertynie i dbał przede wszystkim o tamtejszy majątek. Po pożarze starego albertyńskiego dworu w 1833 roku przeniósł swą siedzibę do dawnego zajazdu, zbudowanego przez jego ojca w ramach „industrializowania” okolicy, który następnie przebudował na pałac. Po powyższym fakcie nową rezydencję oraz nazwę miejscowości Szydłowice zmienił na Albertyn, aby uczcić w ten sposób pamięć swojego ojca (imię Albert jest łacińskim odpowiednikiem Wojciecha). Na początku lat 50-tych XIX wieku do posiadanej w Albertynie fabryki włókienniczej sprowadził nową przędzalnie produkującą bardzo cienką nić wełnianą. W 1837 roku Władysław Pusłowski przystąpił do spółki z firmą „Wolicki” – zakładem budowy floty. Chodziło mu głównie o transport soli Bugiem i Narwią, na co pobrał z Banku Polskiego kredyt w wysokości złp. 100 000. W roku 1841 Pusłowski zrzeka się tego interesu na rzecz Konstantego Leona Wolickiego. Na licytacji w Kielcach w dniu 14/26.11.1850 roku nabył Dobra Kwaśniowa za sumę rubli srebrnych 31.600. Suma ta stanowiła 2/3 kwoty szacunkowej. Sposób nabycia Dóbr Kwaśniowa odbył się dość okrężną drogą. Mianowicie w dniu 15/27.10.1847 roku ówczesny ich właściciel, Franciszek Gostkowski, sprzedał je za sumę r.s. 47.400 pruskiemu poddanemu Traugotowi Knaut. Zgodnie z kontraktem kupna-sprzedaży należność za te dobra Traugot Knaut zobowiązał się spłacić w okresie 6 kolejnych lat. Termin pierwszej raty określony został na dzień 11/23.11.1847 roku, zaś następne na okres od 20.12./01.01. do 03/15.01. w roku 1848/49 oraz ten sam okres w kolejnych czterech latach (do roku 1852/53). Spłata tych należności zabezpieczona została na Dobrach Kwaśniów, co zostało wpisane w księgę wieczystą. W dniu 02/14.07.1848 roku Franciszek Gostkowski aktem cesji należności te wynoszące 154.574 złp. 1 gr (23.186 r.s. 10½ kop.) wraz ze wszelkimi procentami, prawami i obowiązkami odstąpił Władysławowi Pusłowskiemu (czyli wszystkie raty, za wyjątkiem pierwszej z 1847 roku). W związku z nieregulowaniem płatności dochodzi do egzekucji komorniczej z powództwa Władysława Pusłowskiego. Odbywają się w Kielcach 3 licytacje w drodze przymusowego wywłaszczenia, jednak ze względu na brak oferentów kończą się one niepowodzeniem. Na ogłoszony czwarty termin licytacji Pusłowski składa ofertę nabycia tych dóbr za kwotę równą 2/3 kwoty szacunkowej w przypadku braku oferentów i nabywa te dobra. W kolejnym, 1851 roku, próbując je bezskutecznie sprzedać z wolnej ręki. Dopiero w dniu 31.01/12.02.1853 roku kontraktem urzędowym zawartym przed rejentem Gajewskim sprzedaje je Friedrichowi Wilhelmowi Grundmann za kwotę 37.950 r.s. Pomnożył on bogactwa i utrwalił wysoki status towarzyski i majątkowy tej gałęzi rodziny. W maju 1839 roku poślubił w Petersburgu Genowefę Maryę Paulinę Emilię ks. Drucką-Lubecką h. Druck (30.06.1820 – 23.02.1867 Paryż), córkę księcia Ksawerego Drucki-Lubeckiego, znakomitego męża stanu i administratora, gubernatora cywilnego mińskiego i wileńskiego, ministra skarbu i spraw wewnętrznych Królestwa Kongresowego, rzeczywistego tajnego radcy cesarza rosyjskiego, członka rady państwa, kawalera orderów: Orła Białego, rosyjskich św. Aleksandra Newskiego, św. Włodzimierza 1-klasy, św. Anny 1-klasy, pruskiego Orła Czerwonego 1-klasy i saskiej Rucianej Korony 1-klasy oraz Marii z Scipionow del Campo, hrabiny włoskiej, damy Krzyża św. Katarzyny 2-klasy, starościanki lidzkiej. Doczekał się 4 synów: Emanuela Józefa Franciszeka Xawerego Adama Pusłowskiego, Władysława Wojciecha Adama Tadeusza hr. Pusłowskiego h. Szeliga, Władysława Franciszka Xawerego Felixa Adama Pusłowskiego h. Szeliga oraz Zygmunta Władysława Mikołaja hr. Pusłowskiego h. Szeliga. Zmarł 22.09/04.10.1859 roku w Warszawie na apopleksję. Po śmierci męża Genowefa Pusłowska wyjechała z synami na Zachód, gdzie przebywała głównie w Rzymie i w Paryżu. W myśl przepisów prawa i postanowień rady familijnej opiekunem nieletnich synów zmarłego został brat zmarłego Ksawery Pusłowski, który też w ich imieniu przejął przysługujący im po ojcu i stryju Franciszku spadek. Dopiero w 1870 roku, po powrocie z zagranicy, bracia podzielili się spadkiem. 

     Synowie Jana Władysława Adama Pusłowskiego.

     V.1. Emanuel Józef Franciszek Xawery Adam Pusłowski (ur. 05.12.1841 Warszawa – ?).

     V.2. Władysław Wojciech Adam Tadeusz hr. Pusłowski h. Szeliga (ur. 28.10.1843 – 11.03.1908). Urodził się w Albertynie. Hrabią rzymskim został mianowany przez papieża Piusa IX w dniu 04.06.1869 roku. Odziedziczył po ojcu dobra na Litwie min. z fabryką wyrobów sukiennych w Albertynie oraz posiadłością Pieski – od połowy XVII w. gniazdem rodowym Pusłowskich, w Warszawie część Hotelu Europejskiego. Wspólną własnością z bratem Zygmuntem stały się dobra Telechany z Plantą w guberni mińskiej oraz „Kopalnia z zakładami siarkowymi w Czarkowach z należącymi do tych zakładów budowlami, maszynami, funduszami dotąd wyłożonymi na zakład”. Ponadto był właścicielem dóbr Szydłowice z przyległościami, Synkowicze i Kużyliczyn na Litwie. Razem z braćmi ojca Ksawerym i Wandalinem oraz bratem Zygmuntem stał się również współwłaścicielem 82 placów w Wilnie i domu w Słonimiu. W 1869 roku wspólnie z bratem postanowili po dwudziestoletniej przerwie uruchomić na nowo kopalnię siarki „Opatrzność Boska” w Czarkowach. Kopalnia urządzana była na nowo przez p. Mrowetz, radcę górniczego, kierującego podobną fabryką rządu austriackiego w Swoszowicach pod Krakowem. Zaangażowali do prowadzenia i organizowania pracy w fabryce Jana Hempla, który wspólnie z angielskim konstruktorem Thomasem wybudował w Czarkowach nowoczesną hutę. Pomimo zaangażowania poważnych środków finansowych, wprowadzenia nowych rozwiązań technicznych, w 1886 roku zakład zawiesił działalność i został zamknięty, zaś maszyny sprzedano do fabryki w Sosnowicach i cukrowni w Kazimierzy. Zajmował się głównie prowadzeniem działalności przemysłowej w Albertynie. W 1885 roku doprowadził do Albertyna kolej, a rok później wybudował hydroelektrownię. W dniu 05.03.1869 roku został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. W marcu 1883 roku był jednych ze współzałożycieli Warszawskiego Banku Hipotecznego, jednak projekt ten spotkał się z silnym oporem ze strony Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W tym samym roku wedle przeprowadzonego spisu obszar gruntów w Guberni Mińskiej należących do niego wynosił 80,801 dziesięcin ziemi (1 dzieś. = 2,400 sąż. kw. = 1¼ morgi litew. = 2 morgi nowopol.). W 1889 roku był członkiem Cesarskiego Towarzystwa Prawidłowego Polowania. W maju 1892 roku uruchomił w Albertynie fabrykę jedwabiu. Za tym przedsięwzięciem stali: Jerzy Bonuefoy (właściciel kilku podobnych fabryk w Dieulefit we francuskim departamencie Dröme) oraz technik Adolf Jackowski. W 1869 roku poślubił w Wilnie Leontynę Włodek h. Prawdzic (1844 – 1915), córkę Felixa chorążego prużańskiego i Gabryelli z Bispingów de Gallen, z którą miał trójkę dzieci: córkę  Marię Leontynę Pusłowską h. Szeliga (24.06.1870 – 1965) oraz dwóch synów – Władysława hr. Pusłowskiego h. Szeliga i Wojciecha Ksawerego hr. Pusłowskiego h. Szeliga. Maria Leontyna Pusłowska urodziła się w Albertynie, zaś w dniu 09/21.07.1894 roku w Warszawie poślubiła Karola Jana Aleksandera hr. Hutten-Czapskiego h. Leliwa (1860 – 1904), prezydenta miasta Mińska). Ze związku tego urodziło się 2 synów: Emeryk Hutten- Czapski (1898 – 1979) i Wojciech Czapski (1900 -1919) oraz 2 córki: Fabiana Hutten-Czapska (1895 – 1974) i Elżbieta Czapska (1897 -1830). Franciszek Ksawery Pusłowski zmarł w Monte Carlo.

       V.2.1. Władysław hr. Pusłowski h. Szeliga (08.10.1871 – 10.04.1964). Urodził się w Albertynie. Był ziemianinem i działaczem społecznym. Odziedziczył po ojcu dobra w Albertynie i w Pieskach. Mieszkał głównie w Albertynie, zaś Pieski oddał synowi Franciszkowi Ignacemu. Gospodarował w odziedziczonych majątkach. W 1908 roku okupił od Zarządu apanażów Cesarskich folwark Mereczowszczyzna, będący wcześniej w posiadaniu Wandalina Pusłowskiego. Była to tylko część poprzedniego majątku, zawierająca jednak pałac i dom w którym urodził się Tadeusz Kościuszko. Przed pierwszą wojną światową Albertyn stanowił centrum przemysłowe Nowogródczyzny; były tam min. fabryki sukna i gobelinów, fabryka papieru, smarów. W 1912 r. Władysław nabył dobra i hutę w Chlewiskach. W 1914 roku zeznawał jako świadek w procesie o zabójstwo Władysława ks. Druckiego-Lubeckiego (zastrzelony w Teresinie 07.04.1913 roku). Śmierć ta stała się początkiem jednego z najdłuższych procesów na ziemiach polskich – oskarżany o nią baron Jan K.A. Bisping von Gallen, ordynat na Massalonach i szambelan papieski został ostatecznie uniewinniony w 1928 roku. W sprawach gospodarczych i finansowych korespondował z Emanuelem, zaś latach I wojny światowej Władysław zaopiekował się majątkiem Emanuela i Ksawerego. Poprzez swoich pełnomocników prowadził m. in. sprawy gospodarcze i finansowe czarkowskich włości. Po wybuchu I wojny światowej załadował do czterech wagonów kolejowych najcenniejsze meble, obrazy, rzeźby, część księgozbioru oraz całe archiwum z Albertyna i wywiózł do Moskwy. Po przejściu frontu majątek został splądrowany, zaś po wojnie wróciło z Moskwy zaledwie pół wagonu wywiezionych tam dzieł. Przez cały okres międzywojenny trwało kompletowanie księgozbioru, sprowadzano obrazy i rzeźby z innych majątków Pusłowskich, kupowano nowe dzieła sztuki. Po odzyskaniu niepodległości  został członkiem Komitetu Obrony Kresów (KOK), utworzonego w listopadzie 1918 w Warszawie (na wniosek wcześniej istniejącej Komisji Litewskiej, powołanej przez Eustachego Sapiehę) jako organizacja społeczna, która miała pomóc rządowi pod względem organizacyjnym i finansowym w tworzeniu polskich oddziałów na Kresach Wschodnich. Głównym zadaniem KOK była akcja werbunkowa do dywizji litewsko-białoruskiej. Obok E. Sapiehy, Antoniego Jundziłła i Czesława Krasickiego, reprezentował w KOK Grodzieńszczyznę. Działał również w Kółkach Rolniczych pełniąc funkcję instruktora okręgowego w Rawie. W czasie działań wojennych polsko-radzieckich towarzyszył jako tłumacz brytyjskiemu obserwatorowi frontu H. Alexandrowi (późniejszemu dowódcy wojsk alianckich na froncie śródziemnomorskim), a krytycznego lata 1920 roku odegrał znaczącą rolę w sprawie dostawy dla Polski sprzętu wojennego z zagranicy, zatrzymywanego w Gdańsku. Udało mu się przekonać niechętnie wobec Polski usposobionego lorda D’Abernon (wysłannika premiera Wielkiej Brytanii D. Lloyd George’a), by wydał polecenie wyładowywania broni w Gdańsku. Ten nieznany epizod przywołał w poświęconym Władysławowi Pusłowskiemu wspomnieniu pośmiertnym Oskar Halecki, który w ostatnich jego latach życia pozostawał w bliskim z nim kontakcie korespondencyjnym. W 1921 roku został członkiem Rady Nadzorczej Kresowego Związku Ziemian na woj. nowogródzkie, poleskie i wołyńskie. Po zniszczeniach spowodowanych działaniami wojennymi uruchomił w Albertynie dawne warsztaty, tartaki, fabrykę tektury, młyn; miał też fabrykę smarów, cegielnie, smolarnie, gorzelnię, elektrownie. Zatrudniał w przemyśle kilkuset robotników. W Warszawie (Mokotów, ul. Tenisowa 7) wybudował willę z fasadą będącą repliką – w pomniejszeniu – fasady pałacu w Albertynie. Dzięki niemu Albertyn stał się w latach międzywojennych ważnym ośrodkiem akcji na rzecz unii kościelnej. Władysław Pusłowski wszedł do zarządu powstałej w dniu 12/25.07.1911 roku w Grodnie komandytowej spółki właścicieli gorzelń pod nazwą „Północno-Zachodnia Spółka Gorzelnicza książę E. Sapieha, J. Bisping i S-ka”. W 1911 roku wszedł w skład komitetu budowy nowego kościoła w Berezie Kartuskiej. W 1920 roku był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Ubezpieczeń Na Życie „Varsovia”. W okresie międzywojennym był założycielem, bądź wchodził w skład zarządów i rad nadzorczych różnych spółek, min.: „Elibor” Spółka Aukcyjna Handlowo-Przemysłowa Ł. J. Borkowski, Tomaszowska Manufaktura Józefów Spółka Aukcyjna, Fabryka drutu i gwoździ „Cyklop” Sp. Akc., Albertyńska Fabryka Papieru i Tektury S.A. z siedzibą w Albertynie, Bank Związku Ziemian S.A. W Warszawie, Cukrownia „Unisław” S.A. w Unisławiu. W związku z nieuiszczeniem zaległości i innych należności z pożyczek udzielonych przez Wileński Bank Ziemski zostały ogłoszone na dzień 04.12.1934 roku w Wilnie przez zarząd banku licytacja majątku Łochożwa w powiecie baranowickim należącego do Władysława Pusłowskiego, na dzień 27.05.1935 roku majątku Szydłowiec i Albertyn w powiecie słonimskim, na dzień 28.05.1936 roku ponownie majątku Szydłowiec i Albertyn oraz na dzień 02.06.1936 roku Piaski vel Pieski w powiecie Kosowskim. Sumy zaległych należności bankowych wynosiły odpowiednio 11 109,05 zł, 160 917,20 zł, 177 670,53 zł oraz 25 361,09 zł. W 1924 roku odstąpił obszerny budynek jezuitom reprezentującym wschodnią gałąź zakonu pracującą w obrządku grecko-słowiańskim. Był to dawny budynek mieszkalny dyrektorów kilku nie istniejących już fabryk, z ogrodem, który później powiększył jeszcze o kawałek przylegającego lasu, dzięki czemu powstał park dla młodzieży nowicjackiej. Albertyn zdobył rozgłos w latach międzywojennych jako misyjne centrum jezuitów skierowane na szerzenie idei unijnej na polskich ziemiach wschodnich. Powstał tam Dom Jezuitów z klasztorem, cerkwią, szkołą, sierocińcem, biblioteką i własnym wydawnictwem mającym za zadanie przyciągnąć miejscową ludność do cerkwi greko-katolickiej. Kiedy grono ziemian z powiatu słonimskiego podjęło u władz kościelnych kroki, by doprowadzić do zaprzestania propagowania obrządku wschodniego przez jezuitów, przeciwstawił się ich staraniom w prasie.We wrześniu 1939 roku Pusłowscy musieli opuścić Albertyn, pozostawiając cały dobytek na pastwę grabieżców, zaś misja jezuicka przestała istnieć. Znaleźli się we Francji, a po klęsce Francji wyjechali do Hiszpanii, potem do Meksyku. Po wojnie wrócili do Francji, gdzie ostatecznie zamieszkali w Attichy (koło Compiégne). Z zamiłowaniem zajmował się badaniami historycznymi, co jednak utrudniała postępująca utrata wzroku. W dniu 15.03.1902 roku poślubił Krystynę Marię Pignatelli d’Aragona (1881 – 1963) z włosko-hiszpańskiej rodziny książęcej, z którą miał trójkę dzieci: córkę Marię Krystynę Idę Pusłowską h. Szeliga oraz dwóch synów: Franciszeka Ignacego Marię hr. Pusłowskiego h. Szeliga oraz Xawerego Michała hr. Pusłowskiego h. Szeliga. Zmarł 10 IV 1964 w Attichy, pochowany został na cmentarzu Père Lachaise.

         V.2.1.1. Maria Krystyna Ida Pusłowska h. Szeliga (27.09.1913 – 02.10.1982). W dniu 02.06.1934 roku poślubiła Andrzeja Karola Olizar-Wołczkiewicza h. Chorągwie Kmitów (12.03.1903 – 17.02.2005) z którym miała jednego syna Jana Narcyza (ur. 1934). Podczas II wojny światowej, w czasie pobytu w Hiszpanii ratowała Polaków internowanych w obozie Miranda, a po upadku Francji min. kurierów polskich i dowoziła ich do Portugalii.

         V.2.1.2. Franciszek Ignacy Maria hr. Pusłowski h. Szeliga (20.04.1903 – 18.04.1988). Po otrzymaniu od ojca dóbr Pieski przebywał w nich w okresie międzywojennym do września 1939 roku. Następnie zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Był pracownikiem Sekcji Polskiej Radia «Głos Ameryki», potem wiceprezydentem Instytutu Polskiego w Nowym Jorku. W dniu 24.01.1925 roku poślubił Irenę Annę Mohl h. Ropuchy (05.09.1904 – 16.06.1952), z którą miał jednego syna Franciszka Ksawerego hr. Pusłowskiego h. Szeliga (ur. 26.06.1934), zaś po jej śmierci w 1952 roku poślubił w dniu 14.07.1957 roku Tamarę Szechidewicz h. Łuk. Wyżej wspomniany syn Franciszek Ksawery poślubił 11.01.1964 roku Marię Brau de Zazuarregui, ale nie doczekał się żadnego potomka. Franciszek Ignacy Maria zmarł w Nowym Jorku.

         V.2.1.3. Xawery Michał hr. Pusłowski h. Szeliga (29.09.1905 – 06.01.1998). Urodził się w Pieskach. W dniu 20.06.1937 roku na zebraniu wojewódzkiego Polskiego Związku Łowieckiego w Wilnie został wybrany do rady tej organizacji. Był uczestnikiem kampanii wrześniowej, później oficerem PSZ we Francji. Następnie wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie był adiutantem prezydenta RP Władysława Raczkiewicza; po demobilizacji pracownika American Automobile Association. W dniu 25.08.1930 roku we Lwowie poślubił Zofię ks. Jabłonowską z Jabłonowa h. Prus (31.08.1908 – 16.12.2004). Zmarł w Londynie nie pozostawiając żadnego potomka.

       V.2.2. Wojciech Ksawery Karol hr. Pusłowski h. Szeliga (27.01.1877 – 24.09.1961). Urodził się w Paryżu. Był jednym z zarządców spółki „Kresowa Spółka Rybna” Kresoryb, Witold Skinder i S-ka Sp. z o.o. w Warszawie ul. Wiejska 3, wpisanej do rejestru handlowego działu B sądu okręgowego w Warszawie w 23.05.1921 roku, zaś w dniu 28.05.1922 roku wszedł do rady nadzorczej tej spółki. W 1938 roku był właścicielem majątku Telechany z folwarkami Kraglewicze, Budy, Nowiny, Upierowo i fermą Gliniszcze oraz Zawiszcze I, Krahlewicze i Iwacewicze. Około 1910 roku poślubił Marię Jakacką (Jaksola) (1877 – 1961), z którą miał jednego syna Andrzeja hr. Pusłowskiego h. Szeliga.

         V.2.2.1. Andrzej hr. Pusłowski h. Szeliga (11.03.1919 – 14.06.1971). Urodził się w Warszawie, a zmarł w Amsterdamie, USA. W dniu 14.06.1944 roku poślubił w Nowym Jorku Joannę Paulinę Bro hr. Bnińska z Łodzi h. Łodzia (ur. 07.11.1921), z którą miał jednego syna Jana hr. Pusłowskiego h. Szeliga (ur. 1946). Joanna Paulina po rozwodzie poślubiła następnie w Riverhead (04.09.1954 roku) Mariana Ploski.

     V.3. Władysław Franciszek Xawery Felix Adam Pusłowski h. Szeliga (ur. 10.03.1847 Słonim – ?).

     V.4. Zygmunt Władysław Mikołaj Felix Adam hr. Pusłowski h. Szeliga (17.12.1848 – 03.03.1913). Miał tytuł hrabiego rzymskiego. Urodził się w Albertynie, zaś wychowany został w Paryżu, gdzie zamieszkiwał z matką i bratem Franciszkiem od śmierci ojca. Był bliskim przyjacielem profesora medycyny Adriana Prousta, z którego opieki lekarskiej korzystała cała paryska gałąź Pusłowskich. W spadku po ojcu przypadła m.in. część dóbr na Litwie oraz nadnidziańskie włości wraz z Czarkowami. Oprócz dóbr Czarkowy położonych w guberni kieleckiej, otrzymał fabrykę papieru wileńsko-kuczkuryszską, folwark Kuczkuryszki, las Jazowo, dobra Tauroginy, Puksztów i Syrwidze w guberni kowieńskiej z miasteczkiem Tauroginy, majątek Chomsk z miasteczkiem o tej samej nazwie w guberni grodzieńskiej i dom w Warszawie na Nowym Świecie. Spadek ten wyceniony był na 671 814 rubli. Po zawarciu małżeństwa z Marią Moszyńską, której rodzina mieszkała w Krakowie, osiedlili się na stałe w Polsce, od połowy lat 70-tych w majątku Czarkowy. W tym czasie zarząd dóbr Czarkowy znajdował się w Krzczonowie. W kwietniu 1894 roku rozpoczęto poszukiwania rudy siarki w Czarkowach.
Za poszukiwaniami stała pewna spółka z Moskwy, której pełnomocnik Patkanin wydzierżawił od Pusłowskiego pokłady siarki na 25 lat. Czuwał on nad czterema folwarkami: w Czarkowach, w Krzczonowie, w Sokolinie i w Szczytnikach. Gruntownie wykształcony w zakresie historii, literatury i sztuki. Był właścicielem dóbr i zakładów przemysłowych oraz kolekcjonerem i wybitnym znawcą sztuki. Gromadził książki, dokumenty, rękopisy i starodruki, meble, makaty, gobeliny, dywany, kolekcje porcelany, srebra, szkła, obrazy, rzeźby, drobne sprzęty i bibeloty. W 1880 roku nabył dla rodzinnej kolekcji pałacyk w Krakowie przy ul. Kolejowej 10 (późniejsza ulica Adama Potockiego, a obecnie ul. Westerplatte), który w 1886 roku przebudował w formie neorenesansowej willi w ogrodzie, według projektu Tadeusza Stryjeńskiego i Władysława Ekierskiego. Zgromadził kolekcję dzieł artystów polskich (min. O. Boznańskiej, J. Malczewskiego, J. Mehoffera, L. Pugeta i J. Stanisławskiego) oraz europejskich (L. Cranach, L. Lotto, Q. Massys). Zgromadził ogromną bibliotekę zawierającą średniowieczne rękopisy i inkunabuły, częściowo spaloną wraz z majątkiem i kolekcją w Czarkowach przez Rosjan w dniu 23.09.1914 roku. Po spaleniu Pałacu w Czarkowie Maria Pusłowska wyjechała do margrabiów Wielopolskich w Chrobrzy, a potem do Gór do pp. Dębińskich. Był mecenasem młodych artystów, min. ufundował Stanisławowi Wyspiańskiemu i Józefowi Mehofferowi stypendia w Paryżu, a w 1901 roku studia muzyczne w Lipsku Karolowi Hubertowi Roztworowskiemu. W dniu 05.03.1869 roku został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. W dniu 15.12.1879 roku został członkiem honorowym Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych. W 1898 roku podarował Towarzystwu Opieki Nad Nieuleczalnymi Chorymi plac z zabudowaniami i kościółkiem pod Królikarnią w Warszawie. W 1900 roku ofiarował majątek Królikarnię z budynkami na rzecz Towarzystwa Opieki Nad Nieuleczalnymi Chorymi z warunkiem, aby w kaplicy mógł wznieść grób swej rodziny, zaś w przypadku rozwiązania Towarzystwa majątek miał wrócić do sukcesorów. W dniu 12.11.1870 roku poślubił Marię Rozalię Eleonorę Romanę Moszyńską h. Nałęcz (09.08.1845 – 1926), córkę Piotra byłego marszałka szlachty guberni wołyńskiej, radcę miasta Krakowa 1867 roku, członka rady nadzorczej Towarzystw Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie w latach 1860-72 oraz Anny z Malmowskich h. Ślepowron. Doczekał się czterech synów: Władysława Emanuela hr. Pusłowskiego h. Szeliga, Franciszka Ksawerego hr. Pusłowskiego h. Szeliga, Włodzimierza hr. Pusłowskiego h. Szeliga oraz Stanisława hr. Pusłowskiego h. Szeliga. Zmarł w Krakowie.

       V.4.1. Władysław Emanuel Pius Franciszek Włodzimierz hr. Pusłowski h. Szeliga (15.10.1871 – 22.05.1915). Wyróżniał się wybitną inteligencją i talentem matematycznym. Ukończył studia matematyczne w Ecole Centrale w Paryżu i Zurychu. Później jednak, nie mogąc poświęcić się karierze naukowej, gospodarował w rodzinnych Czarkowach.
Na początku 1912 r. Emanuel zaangażował się w przedsięwzięcie mające na celu sprzedaż żwiru ze swojego majątku na potrzeby kolei petersburskiej i poleskiej oraz ewentualnej budowy dworca towarowego. Przewidywał, że w razie pomyślnego rozwoju sytuacji żwir ten można by dostarczać przez kilkadziesiąt lat, co dawałoby stały dochód. W maju 1914 r. interes zrobiony na żwirze okazał się o wiele korzystniejszy niż przewidywał. W związku z tym planował zintensyfikowanie działań w tym zakresie, zwłaszcza po projektowanym wybudowaniu bocznicy do żwirowni. W dniu 20.03.1912 roku Emanuel, będący od 1913 r., po śmierci ojca, prawowitym właścicielem majątku, dokonał jego oceny pod względem finansowo-gospodarczym (uzupełnienie z dnia 03.08.1914 roku). Szczególny nacisk położył na określenia zobowiązań i długów. Było to związane z wybuchem wojny. Przyjaźnił się ze znanym aktorem Karolem Hubertem Roztworowskim, którego gościł w swej posiadłości w latach 1908-1914. Był znawcą literatury, bibliofilem mnożącym księgozbiór rodzinny w Krakowie i w Czarkowach. Mając 43 lata zgłosił się na ochotnika do austriackiej armii. Służba wojskowa przywiodła go w rodzinne strony, na opuszczone przez Rosjan tereny przygraniczne Królestwa Polskiego. Jego samochód zjeździł pola bitew od Górnego Śląska po Węgry, od Karpat po Warszawę. Kilka razy wpadał do Krakowa, gzie zatrzymywał się w pałacyku przy ulicy Andrzeja Potockiego. Tutaj też dowiedział się od Karola Roztworowskiego o zagładzie rodzinnego Czarkowa. W tym też okresie zmienił samochód na konia, zostając oficerem ordynansowym przy armii generała Boehm-Ermollego. Był rezerwowym porucznikiem kawalerii i jeźdźcem wybornym. Po dziewięciu miesiącach służby, zginął pod Kornicami (pow. Samborski) jako oficer armii austriackiej w roku 1915. Tamże został pochowany na cmentarzu we wsi Więckowice. Potomstwo jego nie jest znane.

       V.4.2. Franciszek Ksawery Maryan Pius Władysław Włodzimierz Alexander hr. Pusłowski h. Szeliga (16.06.1875 – 08.07.1968). Urodził się w Sévres Ville d’Avray pod Paryżem, a zmarł w Krakowie. Był poetą, kolekcjonerem, amatorem sztuki i ogrodnictwa, lektorem języków obcych, tłumaczem i dyplomatą. Ukończył gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie i nastepnie od 1894 roku podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagielońskim. Ponadto studiował filozofię, historię sztuki
w Krakowie i Berlinie. W trakcie trwania studiów odbył trzyletnią służbę wojskową we Lwowie. W maju 1893 roku zadebiutował literacko w jedniodniówce „Skarbonka”, zaś w 1899 roku ukazał się pierwszy jego tomik poezji. W 1905 roku będąc oficerem austriackiej rezerwy udał się w czasie wojny rosyjsko-japońskiej do Japonii, aby walczyć przeciwko Rosji. Jej upadek uważał za najważniejszy warunek do osiągnięcia niepodległości Polski. Wykształcenie uzupełnił w latach 1907 -1910, studiując w Berlinie filozofię oraz historię sztuki. Posiadał perfekcyjną znajomość 6 języków. Po wybuchu I wojny światowej, we wrześniu 1914 roku przez tydzień rezydencja Pusłowskich w Czarkowach stanowiła główną bazę wypadową działań kawalerii 1 Pułku Piechoty Legionów Polskich dowodzonego przez Józefa Piłsudskiego. W wyniku nacisku wojsk rosyjskich legionowe oddziały wycofały się na teren Galicji. Około południa 23 września 1914 roku z rozporządzenia gen. Nowikowa do opuszczonego pałacu wszedł oddział kawalerii rosyjskiej pod dowództwem płk. Zakrzewskiego. Po spisaniu protokołu kozacy podpalili pałac i zabudowania gospodarcze. Wnętrza zdemolowano, wyrzucono wszystkie dzieła sztuki i sprzęty do ogrodu, polewano naftą i palono. Było to odwetem za użyczenie gościny legionistom oraz poniesioną porażkę rankiem tego dnia w pobliskich Szczytnikach. Sam Franciszek został aresztowany, pognany do Kielc i następnie uwięziony najpierw 2 tygodnie w Iwanogrodzie (Dęblin), następnie zaś 2 i pół miesiaca w warszawskim Arsenale. Skazany został na Tobolsk, jednak dzięki interwencji przyjaciół i krewnych wyrok nie był zbyt surowy. Został on internowany w Moskwie na wolnej stopie do końca wojny. W Rosji przez 4 lata udzielał się w kręgach tamtejszej Polonii, uczestnicząc aktywnie w życiu kulturalnym stolicy, nawiązał liczne znajomości i przyjaźnie, min: z księciem Jusupowem (jednym z zabójców Rasputina), z Stefanem Ossowieckim (słynnym jasnowidzem) oraz z przebywającymi w Moskwie w tamtym czasie Mieczysławem Limanowskim, Tadeuszem Micińskim i Wacławem Lednickim, którego poznał jeszcze przed wojną w Krakowie. W 1916 roku był skarbnikiem w Zarządzie Wydziału Opieki Nad Zabytkami Sztuki i Przeszłości Polski przy Komitecie Polskim w Moskwie. W czerwcu 1918 roku, w czasie Wielkiej Rewolucji Październikowej, został zaaresztowany w Petersburgu, zaś w mieszkaniu jego dokonano rewizji. Pusłowski miał ręczyć za kogoś, kto nie dotrzymał słowa i uciekł. Następnie został wrzucony do Butyrskiej triurmy w Moskwie i skazany na śmierć pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Austro-Węgier. Krewni Hutten-Czapscy zwrócili się z prośbą o pomoc do hrabiego Cziczerina, ówczesnego komisarza spraw zagranicznych Rosji bolszewickiej, i dzięki jego interwencji Feliks Dzierżyński wypuścił na wolność Pusłowskiego w drugiej połowie sierpnia 1918 roku. Po powrocie do kraju zaciągnął się do wojska, do 8 Pułku Ułanów. Służył kolejno na Śląsku Cieszyńskim, biorąc udział w dniach 12-15.03.1919 roku jako tłumacz w Konferencji górników polskich Zagłębia Karwińskiego we Frysztacie z udziałem członków misji aliantów (tzw. Komisji Międzysojuszniczej) z Cieszyna, zaś w dniu 21.04.1919 roku towarzyszył prezesowi Rady Narodowej Cieszyńskiej Kazimierzowi Piątkowskiemu podczas wizyty w Paryżu. Będąc adjutantem przy Komisji Międzysojuszniczej dążył do realizacji woli karwińskich górników w kwestii przynależności do Polski. Była to misja specjalna, tzw. misja Pusłowskiego, o czym wspomina w swojej książce „Zarys historii trzech powstań śląskich” J. Ludyga-Laskowski. W dniu 05.04.1919 roku będąc rotmistrzem towarzyszył w Krakowie amerykańskiemu generałowi Kermanowi, zaś 14.12.1919 roku generałowi Latinkowi, głośnemu obrońcy Śląska Cieszyńskiego, w czasie jego wizyty w Warszawie. W sierpniu 1919 roku został odkomenderowany do służby przy premierze Ignacym Paderewskim. Towarzyszył mu jako sekretarz i tłumacz w czasie Konferencji Pokojowej w Paryżu. W dniu 02.10.1919 roku Prezydium Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego nadało mu Krzyż II klasy oraz medal pamiątkowy. Potem zaś, aż do upadku rządu Paderewskiego w grudniu 1919, był jego oficerem łącznikowym. Po objęciu urzędu przez prezydenta Wojciechowskiego został zastępcą adiutanta generalnego prezydenta oraz szefem jego kancelarii wojskowej. Pełnił tę funkcję przez niemal rok uczestnicząc w podejmowaniu różnych dostojnych gości odwiedzających w tamtym czasie stolicę – między innymi: towarzyszył amerykańskiemu ministrowi Hugonowi Gibsonowi i angielskiemu generałowi na otwarciu senonu jesiennego w Teatrze Polskim w Warszawie w dniu 05.10.1920 roku, organizował wizytę Marszałka Focha oraz królewskiej pary rumuńskiej. Będąc adiutantem gen Szeptyckiego w styczniu 1922 roku przyjmował śniadaniem lorda Klaudiusza Hamilton Ulstern of Abercorn, koniuszy angielskiego następcy tronu, zaś 23.06.1922 roku bierze udział obiedzie wydanym w Kasynie górniczym na szybie Kruga w Królewskiej Hucie na cześć gen, Szeptyckiego i wojska polskiego, które wkroczyło do miasta po II powstaniu śląskim. W dniu 25.02.1923 roku rotmistrz Pusłowski bierze udział w imieniu prezydenta Rzeczpospolitej Stanisława Wojciechowskiego w pogrzebie poległych pod Rokitną składając wieniec laurowy z biało-czerwonymi wstęgami. Dalej 01.03.1923 roku jest obecny jako adiutant prezydenta na obiedzie, jakim poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny Wielkiej Brytanii Max Müller podejmował prezesa rady ministrów, gen. Władysława Sikorskiego, następnie 11.04.1923 roku bierze udział w przyjęciu delegatów przybyłych na odbywający się w Warszawie zjazd Towarzystw Czerwonych Krzyżów, zaś 17.04.1923 roku uczestniczy w nabożeństwie żałobnym śp. ks. prałata Budkiewicza w kościele św. Krzyża w Warszawie.
W dniach 07-13.05.1923 roku bierze udział w imprezach związanych z pobytem w Polsce Ferdinanda Focha marszałka Anglii i Francji, któremu w dniu 07.05.1923 roku wręczono dekret nominacyjny na marszałka Polski. W służbie dyplomatycznej uczestniczy kolejno: w spotkaniu marszałka Piłsudskiego z szefem sztabu armii angielskiej lordem Cavan z małżonką (17.05.1923 r.), w pogrzebie zamordowanego w zamachu bombowym prof. Romana Orzeckiego (28.05.1923 r.), pełni służbę specjalnego adiutanta przy osobie króla rumuńskiego Ferdynanda i jego małżonki podczas jego wizyty w Polsce (23-29.06.1923 r.), towarzyszy prezydentowi Rzeczpospolitej w czasie jego podróży po województwie lubelskim (02-04.09.1923 r.), ustala program pobytu prezydenta na otwarciu Targów Wschodnich we Lwowie (05-07.09.1923 r.) oraz towarzyszy prezydentowi na uroczystości wręczenia sztandaru 13 Pułkowi Piechoty w Pułtusku. W dniu 26.11.1923 roku został z funkcji szefa kancelarii wojskowej i zastępcy adiutanta generalnego prezydenta Rzeczpospolitej karnie zwolniony za opublikowanie na łamach „Głosu Narodu” (Nr 247/1923 z dnia 26.11.1923 r.) artykułu zatytułowanego „Do legionistów polskich”, w którym dawał do zrozumienia, iż nie wyklucza zaangażowania samych legionistów oraz ich wodza marszałka Piłsudskiego w zorganizowanie 5 listopada 1923 w Krakowie krwawych manifestacji. Jednym z jego bliskim znajomych był wówczas gen. Tadeusz Rozwadowski, któremu po jego śmierci w 1928 roku poświęcił jeden ze swoich wierszy. W okresie II RP zweryfikowany został do stopnia porucznika kawalerii. W dniu 02.05.1922 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 1924 roku funkcjonował już wyłącznie jako osoba prywatna, udzielającą się w życiu towarzyskim Krakowa. W swoim krakowskim domu nadal podejmował ważne osobistości goszczące w naszym kraju. Był nieoficjalnym szefem protokołu wszystkich kolejnych prezydentów miasta Krakowa. Gościł i oprowadzał po Krakowie min: osobistości towarzyszących wycieczce studentów uniwersytetu w Lille (12.08.1925 r.), profesora Herberta Hoover’a (kiedy nie był już prezydentem USA), marszałka Francji Philippe Pétain przybyłemu na pogrzeb marszałka Piłsudskiego (19.05.1935 r.), generała francuskiego Maurice Gamelain’a (17.08.1936 r.), maharadżów Karputala (12.09.1936 r.) i Dharanpuru, holenderskie hrabiostwo Sternberg (31.01.1937 r.), Marthę Eggerth i Jana Kiepurę, Paula Valery’ego, króla rumuńskiego Karola II (30.06.1937 r.), księżniczkę Julianę holenderską wraz z małżonkiem, austriackiego sekretarza stanu dla spraw zagranicznych Guido Schmidta (28.10.1937 r.) oraz Galeazzo Ciano hrabiego di Cortelazzo (01.03.1939 r.). Miejscem najdroższym, w którym odnajdywał wewnętrzny spokój, były jednak Czarkowy. W 1926 roku odbudował jedną z oficyn spalonego pałacu w Czarkowach i jak przed I wojną miejscowość ta stała się miejscem spotkań ludzi o podobnych co on upodobaniach. W rodzinie Pusłowskich bliskie przyjaźnie z artystami i intelektualistami należały do tradycji. Przyjaciółmi Zygmunta, później zaś jego synów, byli między innymi Jacek Malczewski, Ludwik Puget, Olga Boznańska, Józef Mehoffer, Egon Petri, Bogusław Adamowicz… Latem przez Czarkowy przewijało się wielu przyjaciół i krewnych, toczyli mądre i zajadłe dysputy, muzykowali i malowali. Letni goście zamieszkujący czarkowską oficynę w okresie międzywojennym również wnosili ze sobą artystyczno-intelektualnego ducha. Muzyka Zygmunta Przeorskiego rozbrzmiewała w parku, goście z miasta i sąsiedzi wiedli niekończące się intelektualne rozmowy, dzieci i młodzież znikały w gęstwinie ogrodu. W tym też okresie pomagał gromadzić fundusze na budowę Muzeum Narodowego w Krakowie. Na prośbę prezydentów Krakowa w swoim pałacu przyjmował najznakomitszych gości. W latach 1936 i 1938 w celach wystawienniczych pokazywał kolekcję obrazów, porcelany i tkanin szerszej publiczności. Po raz ostatni kolekcja pokazywana była w 1998 roku, w 30 rocznicę jego śmierci. W czasie II wojny światowej pilnował owej kolekcji w Krakowie oraz odwiedzał majątek w Czarkowach. Po wojnie, na mocy Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 roku właścicielem dóbr należących do Ksawerego Pusłowskiego stał się Skarb Państwa. Rozparcelowane zostały czarkowskie włości, zaś ruiny rezydencji ostatecznie rozebrano w 1948 roku. Utraciwszy majątek ziemski, który był dla niego źródłem utrzymania, podjął pracę jako lektor języków obcych na AGH, UJ i Politechnice Krakowskiej, a także prowadził seminarium o Szekspirze na filologii angielskiej na UJ. Został tłumaczem przysięgłym i jego dom był od tamtej pory miejscem spotkań licznych uczniów odwiedzających swojego „profesora”, tutaj przyjmował klientów, dla których robił przekłady. Tak jak przed wojną prowadził ożywione życie towarzyskie przyjmując licznych gości, będąc wyśmienitym gospodarzem. W latach 1945 -1950, był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Pracował także jako przysięgły przy Sądzie Okręgowym w Krakowie. Nachodzony przez ówczesne władze zainteresowane upaństwowieniem jego kolekcji, zdecydował się w 1953 roku przekazać ją jako dar na Zamek Wawelski, a za namową Karola Estreichera pozostałą część kolekcji (ok. 100 obrazów) oraz pałac przekazał Uniwersytetowi Jagielońskiemu. Mieści się w nim obecnie Instytut Muzykologii UJ. W zamian Uniwersytet zatrudnił go jako „pomocniczą siłę naukową” przy zbiorach, oddając mu do dyspozycji służbowy pokój z kuchnią w domu będącym do tamtej pory jego własnością. Obecnie jego zbiory stanowią znaczną część zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Collegium Maius w Krakowie. Parę lat przed śmiercią zachorował ciężko na półpasiec i od tamtej pory nie podniósł się już z łóżka. Zmarł jako kawaler nie pozostawiając żadnego potomka.

       V.4.3. Włodzimierz Władysław Pius Maryan Julian Ksawery Zygmunt Graf hr. Pusłowski h. Szeliga (22.03.1877 – 21.10/02.11.1899). Popełnił samobójstwo w czasie odbywania służby wojskowej w Staszowie.

       V.4.4. Stanisław hr. Pusłowski h. Szeliga (? – ?). Zmarł we wczesnym dzieciństwie.

     Oprócz przedstawionych powyżej przedstawicieli najważniejszej gałęzi rodowej Pusłowskich w historii spotykamy się z innymi osobami noszącymi to nazwisko. Pierwszą z takich postaci jest Dezydery Pusłowski (ok. 1760 – ?) – ojciec Konstancji Pusłowskiej (ok. 1800 – ?) żony Wiktora Wysłouch h. Odyniec. W czasie powstania styczniowego, w lutym 1863 roku w białostockim obywatel Pusłowski (? – ?) został „ujęty i do armaty przykuty”. Kolejną postacią jest Wiktor Pusłowski (? – 17.10.1901), który w dniu 19/31.01.1848 roku wybrany został vice prezesem na Sesji Ogólnej Towarzystwa Wspierania Artystów Muzyki, ich wdów i sierot, zaś zmarł w wieku lat 84 w Hohcheim i tam został pochowany. Natomiast w grudniu 1917 roku Urząd Generała Gubernatora niemieckiego w Warszawie zwolnił z obozu w Hawelbergu w Niemczech 151 osób z pośród jeńców niewojskowych, w tym min. pochodzącego z guberni płockiej Władysława Pusłowskiego z Ciechanowa. Ponadto spotykamy się jeszcze z Ludwikiem Pusłowskim (mieszkającym w Warszawie w 1900 roku), Marjanem hr Pusłowskim (z powiatu Słonim, w 1929 roku) oraz Sewerynem Pusłowskim (biorącym udział w pogrzebie arcyksiężnej Marii Teresy Habsburg w Żywcu, w dniu 14.05.1933 roku). W USA żyje obecnie potomek rodziny Franciszek Ksawery Pusłowski (znany jako Xavier Jon Puslowski), który podczas wizyty ministra spraw zagranicznych Grzegorza Schetyny w USA w dniach 07-08.01.2015 roku podarował dwa zabytkowe gobeliny z XVIII wieku, wzbogacające tym samym kolekcję gobelinów ze Słonimia w zbiorach wawelskich.

     Pusłowscy byli typową rodziną arystokratyczno-ziemiańską, która odcisnęła swoje piętno w historii naszego kraju. Stali się pionierami przemysłu na terenie właściwie go pozbawionym. Wcielali w ten sposób idee pozytywistyczno – gospodarczego rozwoju „nieistniejącego państwa”. Skłonność do podejmowania ryzyka, wykorzystywanie nadarzającej się okazji oraz umiejętność porozumiewania się z władzami (zwłaszcza z carskimi) przyczyniły się do olbrzymiego wzbogacenia się oraz ugruntowania pozycji całego rodu. Rodzina ta poprzez działalność w sferze kulturalnej, społecznej i gospodarczej zapisała się w widoczny sposób w historii ziem litewskich i polskich.

     Z treścią dokumentów dotyczących niekórych członków tej rodziny możemy się zapoznać tutaj (Rodzina Pusłowskich – zbiór dokumentów >> czytaj więcej).

Poniżej mała galeria ze zdjęciami rodziny Pusłowskich (linia zapoczątkowana przez Władysław hr. Pusłowski (V.2.1)) – zdjęcia otrzymane dzięki uprzejmości potomka tego rodu – Gregory Daytona.