Określenie precyzyjnej daty powstania wsi Cieślin jest niemożliwe, gdyż nie zachowały się żadne dokumenty lokacyjne. W takich przypadkach za umowną przyjmuje się rok, w którym dana wieś jest po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach pisanych. Stąd też w przypadku Cieślina należałoby przyjąć rok 1400, gdyż wtedy spotykamy Cieślin w dwóch dokumentach [„Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracoviensis”, ed. B. Ulanowski, Kraków 1884-1886 oraz „Acta terrestria Cracoviensia” („Księgi ziemskie krakowskie”), rps ANKr]. Wieś powstała wcześniej, najprawdopodobniej w okresie między 1320 a 1375 rokiem, gdyż był to najbardziej intensywny okres akcji osadniczej na terenie obecnego powiatu olkuskiego.
Chronologiczne informacje dotyczące Cieślina z okresu średniowiecza:
– 1400 – Cieślin był własnością szlachecką.
– 1400-1446 – właścicielem wsi był Jan (Jaszek), żonaty z Zacharką [z Barwałdu (Górnego)], syn Dzierżka z Młodzaw (powiat wiślicki), będący też właścicielem Kwaśniowa oraz Katarzyny (z Zębocina, 2-giej żony Adama z Barwałdu Górnego).
– 1400 – Katarzyna żona Adama z Barwałdu z synem Janem zastawiła za 50 grzywien Bodzancie, Świętosławowi, Marcinowi i Stanisławowi z Modlnicy wieś Cieślin, zobowiązując się wykupić ją w tej sumie do św. Mikołaja pod rygorem jej utraty.
– 1401 – Katarzyna z tymże synem Janem zastawiła za 30 grzywien groszy praskich Ostrobodowi z Niegowonic kmieci i karczmę w Cieślinie z wyjątkiem folwarku i młyna.
– 1402 – Jan syn zmarłego Dzierżka z Młodzaw wyznaczył matce Katarzynie 200 grzywien na Młodzawach i Cieślinie, które zapisał jej Dzierżek jako posag i wiano.
– 08.10.1404 – Wojtko z Cieślina z Mikołajem, karczmarzem z Zarzecza, mieli wyznaczony pierwszy termin rozprawy w najbliższych terminach za gwałtowne pobicie.
– 04.11.1404 – Mikołaj z Zarzecza oddalił prawnie pozew Adama z Barwałdu o pobicie jego 3 ludzi Jana, Wojtka i Bartka z Cieślina.
– 26.03.1409 – Jan z Cieślina miał zapłacić w terminie 50 grzywien Janowi z Kunic pod gwarancją wwiązania go w 60 grzywien do części w Kwaśniowie.
– 08.02.1414 – Maciej Garbacz, Błażej Moskreni [Moskrem?], Mikołaj Sladek, przysiężnicy [ławnicy] z Zarzecza zostali ogłoszeni winnymi nie stawienia się na wezwanie [kmiecia] Wojciecha Sczirba [Szczerba] z Cieślina na pierwszy termin, ponieważ się nie podporządkowali (z prawej). Na zlecenie pana biskupa ci biedacy zostali usunięci. Przekreślone [albo: unieważnione].
– 04.06.1414 – Jan z Cieślina wyznaczył żonie Zacharce 60 grzywien posagu i 90 grzywien wiana na połowie Kwaśniowa.
– 1416 – Jan z Cieślina dał Janowi z Kwaśniowa całą swoją część w Kwaśniowie w zamian za całą wieś Barwałd i 45 grzywien.
– 1416 – Jan Kwaśniowski zwany też Gambrat (Gamrat) pozwany został przez Jana z Cieślina (i Barwałdu) – na mocy ugody Jan z Kwaśniowa winien zwrócić Janowi z Cieślina przywileje dotyczące Barwałdu, które mu sprzedał w 1414 roku. Jan z Kwaśniowa winien „conarare odoracz” role, czyli niwy, które są przydane (addite) do dóbr Cieślin; Jan z Kwaśniowa i jego żona Elżbieta zobowiązali się zapłacić Mikołajowi Mrukowi 40 grzywien, a wówczas on miał ustąpić z zastawu.
– 1419-29 – właścicielem wsi Cieślin był Piotr z Cieślina.
– 1419 – Katarzyna wdowa po Dziersławie z Młodzaw ustąpiła synowi Janowi z Barwałdu z prawa do posagu i wiana zapisanych jej na Cieślin.
– 1429 – Piotr z Cieślina wyznaczył żonie Małgorzacie 120 grzywien posagu i wiana na połowie dóbr w Cieślinie i na całej karczmie tamże.
– 24.02.1434 – Jan Cieśliński (Czesslinszkii) zaświadczył, że Piotr z Uliny zapłacił 45 marek rękojmi/poręki za Jana Pieniaszka z Niezwojowic (de Niieszwoiiowicze). Rękojmia została zapłacona całkowicie i z całej sumy.
– 1441-50 – właścicielem wsi Andrzej, Andriasz, Andrisz z Kamienia i Cieślina.
– 1441-46 – wsią władała Katarzyna żona tegoż Andrzeja.
– 1445 – Jan Cieśliński (Czeszlinsky) kupił za 155 grzywien od Wacława oświęcimskie Zembrzyce.
– 04.07.1446 – Piotr z Kamienia z żoną Małgorzatą sprzedali za 150 grzywien groszy krakowskich Mikołajowi ze Sławniowa całą wieś Cieślin.
– 1446 – w Cieślinie znajduje się staw Nadolny, lasy i bory, łąki koło bagna Semka (Semconis).
– 1446 – Andriasz z Cieslina miał zapłacić w terminie 17 grzywien Janowi i Piotrowi z Kwaśniowa pod gwarancją wwiązania ich do 1 łana z kmieciem Piernikiem, z karczmą i stawem Nadolnym, z lasami i borami oraz rolami koło tych lasów, z łąkami koło bagna Semka, oraz z prawem połowu ryb w stawach i ścinania drzewa w lasach i borach na własne potrzeby.
– 1446 – Andriasz z Cieślina wyznaczył żonie Katarzynie córce pana Wrocha Jaksy 300 grzywien posagu i wiana na połowie Cieślina.
– 26.02.1448 – Andrzej z Cieślina zastawił za 33 grzywien Piotrowi Kwaśniowskiemu swoje dobra w Cieślinie, a jego żona Katarzyna odstąpiła od prawa do wiana i posagu na zastawie.
– 27.12.1448 – Andrzej z Cieślina złożył pieniądze, by wykupić Cieślin od Piotra i Jana Kwaśniowskich.
– 07.01.1449 – Jan z Kwaśniowa umorzył zapis zawarty w księgach sądowych lelowskich na dziedzictwie Cieślin przeciw Andriaszowi.
– 07.01.1449 – Andriasek z Cieślina, odstępując od swojego powiatu, całą majętność dziedziczną tejże wsi Cieślin, z wszelkim prawem i całym władztwem, z pożytkami, korzyściami, dochodami, czynszami, gruntami, domami, karczmami, polami uprawnymi, łąkami, błoniami, wodami, rzekami, gajami, lasami, borami, pasiekami oraz wszystkimi przynależnościami, zależnościami i tym, co jest związane z gruntem, jakimkolwiek mianem jest nazywane, niczego nie wykluczając, w całości zastawił na 100 grzywien w powszechnym pieniądzu, monecie krakowskiej i zwyczajowej stopie polskiej, Marciszowi z Podgorzyc. Stawy zaś rybne tamże się znajdujące, ryby z tych stawów i pieniądze ze sprzedaży tych ryb, obaj wspomniani szlachcice powinni mieć po połowie, w taki sposób, że równą część z każdej z tych ryb, lub z pieniędzy za rybę, każdy z nich otrzyma. Borkowa, żona tegoż Andriaska, zrzekła się wszelkiego prawa do posagu i oprawy na wspomnianych wyżej dobrach, oddanych w zastaw, do czasu ich wykupienia z zastawu.
– 28.09.1450 – Andrzej z Kamienia, dziedzic, od powiatu swojego odstąpiwszy zobowiązał się zapłacić 100 grzywien pieniądza pospolitego monety krakowskiej, od najbliższego święta Narodzenia Chrystusa w cztery kolejno następujące lata, Marciszowi z Podgórza. W przypadku niezapłacenia, wówczas ten sam Andrzej w całej dziedzinie swojej Cieślin ze wszelkim prawem i całym władztwem, pożytkami, plonami, dochodami, gruntami, łąkami, placami, domami, karczmami, wodami, rzekami, stawami, borami, lasami, gajami, zaroślami, barciami i wszystkimi przynależnościami, zawisłościami i spójnościami jakimikolwiek imionami, niczego nie wyłączając, w tych 100 grzywnach temu Marciszowi zobowiązał się dać wwiązanie na zastaw do trzymania i użytkowania, od święta Narodzenia Chrystusa aż do zupełnego jego wykupienia. Przyrzekł też temu Marciszowi, iż tenże Marcisz stawy tamże będzie mógł osuszyć i ryby z tychże sprzedać. Również drzewa w lasach, gajach, borach tamże wycinać i sprzedawać będzie mógł zgodnie ze swoją wolą. Jeśli zaś by tego wwiązania nie dał, wówczas ten sam Marcisz na wszystkich rokach ziemskich sądowych, bez pozwu będzie mógł tego Andrzeja skazać, aż do zupełnego dania tegoż wwiązania. Katarzyna zaś, żona tego Andrzeja, będąca osobiście przy tym zastawie, odstąpiła od wszystkich praw swoich, posagu i przywianku nad tąż dziedziną Cieślin, tak długo jak tę dziedzinę ten sam Marcisz będzie trzymał w zastawie. Jednocześnie Marcisz zapis stary, który miał przeciw temu Andrzejowi, umorzył go i w niwecz obrócił.
– 1464-69 – Marcisz, Marcin z Kamienia herbu Ostoja dziedzicem Cieślina.
– 1465 – Marcin dzierżawcą w Cieślinie.
– 1470-80 – dziedzicem Cieślina Marcin herbu Ostoja, znajdują się tu łany kmiece i folwark.
– 1470-80 – wieś Cieślin należy do parafii Chechło.
– 1470-80 – dziesięcina snopowa i konopna z łanów kmiecych wartości 2 grzywien i z folwarku plebanowi w Chechle.
– 1477-82 – w Cieślinie spotykamy się z ziemianinem Stanisławem Ciesielskim herbu Zadora oraz rodem o nazwiskach gniazdowych Cieślińskich herbu Junosza (wg innych źródeł Ciesielskich herbu Lubicz).
– 1482 – dziedzicem Marcin z Cieślina.
– 1484 – bracia Jan i Jakub dziedzicami Cieślina.
– 1489 – wieś Cieślin należy do powiatu krakowskiego.
– 1490 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1490 – wieś Cieślin nie opłaciła Diecezji Krakowskiej podatku łanowego (zwanego też poradlnym), przypadającego po dwa grosze z włóki w myśl ustawy koszyckiej króla Ludwika.
Mappa szczegulna Woiewodztwa Krakowskiego i Xięstwa Siewierskiego (fragment).
– 1491 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1492 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1493 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1494 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1496 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1497 – w rejestrach poborowych województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1498 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina.
– 1499 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego (chodzi o pobór 2 groszy od łanu) nie wykazano poboru z Cieślina. Cieślin zamieszczony został pod parafią Chechło wraz z Chechłem, Ryczowem Leśnym, Domaniowicami [!], Ryczowem Królewskim oraz Zarzeczem Biskupim [!], zaś Kwaśniów pod parafią Gołaczewy, a Rodaki pod parafią Ogrodzieniec.
– 1500 – w rejestrze poborowym województwa krakowskiego nie wykazano poboru z Cieślina. Podobnie rzecz miała miejsce w przypadku Błędowa i Golczowic.